Ze maakt muziek, ze danst, ze acteert, ze komt op voor mensen. Op Down The Rabbit Hole 2019 overdonderde ze met een fenomenale headlineshow. Deze zomer treedt ze op op Glastonbury, speelt ze in The Barn op de zaterdag van Rock Werchter en staat ze als headliner op Sziget. Wie is Janelle Monáe?
De Amerikaanse Janelle Monáe Robinson verhuisde na de middelbare school van Kansas City naar New York om muziektheater te studeren aan de American Musical and Dramatic Academy. Ze schreef musicals en toneelstukken, maar voelde zich creatief gezien verstikt op de academie. Ze vertrok naar Atlanta en begon daar haar eigen muziek te schrijven. In 2003 bracht ze zelf demoalbum The Audition uit. Ze trad op op campussen, waar ze songwriters Chuck Lightning en Nate Wonder ontmoette. Samen met hen richtte ze platenlabel Wondaland Arts Society op, waarmee ze innovatieve muziek en kunst promoten.
Science fiction
Op haar twintigste kwam ze in aanraking met Big Boi van OutKast, die haar featurede op vier nummers. Hij stelde haar weer voor aan rapper en producer Sean Combs. Onder zijn label verscheen Janelles EP Metropolis: Suite 1 (The Chase). Op deze EP staat haar alter ego Cindi Mayweather centraal. Cindi is een androïde die verliefd wordt op een mens en vecht tegen de maatschappij die vrijheid en liefde onderdrukt.
Dit science-fiction verhaal gaat in 2010 verder op Janelles debuutalbum The ArchAndroid. Hier staat onder meer ‘Tightrope’ op, waar ook Big Boi op te horen is. De plaat werd genomineerd voor een Grammy voor beste r&b-album. Op het album ontpopt alter ego Cindi zich tot een soort messias die tegen onderdrukking vecht en de wereld redt. Het verhaal staat symbool voor de Afro-Amerikaanse geschiedenis.
Q.U.E.E.N.
In 2012 is Janelle Monáe te horen als gastvocaliste op ‘We Are Young’ van Fun. Het liedje werd een nummer 1-hit in de Billboard Hot 100. Een jaar later verschijnt album twee, The Electric Lady. Aan deze plaat werken mede-artiesten in de r&b mee, waaronder Prince. Het nummer ‘Q.U.E.E.N.’ met Erykah Badu krijgt veel aandacht. Janelle legde uit dat de titel een acronym is en staat voor gemarginaliseerde groepen: de queer community, untouchables, emigrants, excommunicated en negroids.
Daarnaast begint Janelle met acteren. Zo speelde ze onder meer in Hidden Figures, een film over een groep zwarte vrouwen die werkt bij NASA.
Dirty Computer
Janelles derde album Dirty Computer (dat niet doorgaat met het Cindi Mayweather-verhaal) verscheen in 2018. Met deze mix van pop, r&b, neosoul en rap brak ze echt door bij het grote publiek. Het funky ‘Make Me Feel’ is waarschijnlijk het bekendste nummer op deze plaat. Het liedje heeft veel invloeden van de muziek van Prince. Niet zo gek, want Prince was Janelles mentor en werkte mee aan Dirty Computer.
Ook ‘Pynk’ met Grimes vergaarde aardig wat roem, mede door de videoclip. De Nederlandse ontwerper Duran Lantink maakte speciaal voor de clip verschillende vulvabroeken die bij het thema van het nummer pasten. Inmiddels zijn deze broeken onderdeel van de collectie van het Centraal Museum in Utrecht.
Maatschappelijke thema’s
Janelle blijft zich uitspreken over belangrijke maatschappelijke thema’s als discriminatie, politiegeweld en vrouwenrechten, zowel in haar muziek als in haar krachtige speech tijdens de Grammy’s in 2018. Daarnaast treedt ze naar buiten als nonbinair (met voornaamwoorden zij/haar en hen/hun) en panseksueel – en, zoals ze in een interview zegt, een “free-ass motherfucker”. Ze bracht in 2023 haar vierde album uit, The Age of Pleasure, waarmee ze meer de afrobeat- en reggaekant opzoekt. Volgens NME is ze op deze plaat nu écht klaar om haar ervaringen als zwarte queerpersoon te delen.
Festivalshows
Janelle Monáe was in 2019 de grote afsluiter van Down The Rabbit Hole. Bezoekers waren laaiend enthousiast over haar pakkende show. Met kekke, felgekleurde outfits, danseressen gewapend met waterpistolen, glasheldere zang, een strakke choreografie én een diepere laag door de boodschappen in haar muziek laat ze zien dat het hoofdpodium precies is waar ze thuishoort. Deze zomer gaat ze de grote stadions en festivals als Glastonbury, Rock Werchter, Sziget en Mad Cool af. Bezoekers kunnen ongetwijfeld rekenen op een grootse show.
