Het is bijna weer tijd voor het grootste jazzfestival van Nederland: North Sea Jazz. Deze 15 artiesten willen wij dit weekend voor geen geld van de wereld missen.
1. Meshell Ndegeocello
Met de Amerikaanse bassiste, zangeres en componiste Meshell Ndegeocello (haar zelfgekozen achternaam betekent ‘vrij als een vogel’ in Swahili) heeft North Sea Jazz na Esperanza Spalding vorig jaar opnieuw een ideale artist-in-residence te pakken.
De afgelopen jaren was ze productiever dan ooit, met recente projecten rond jazzlegende Sun Ra en schrijver James Baldwin. Maar op North Sea Jazz draagt ze vrijdag haar eerste concert op aan Larry Neal, die in de jaren 60 en 70 als prominent lid van de Black Arts Movement heel wat zwarte kunstenaars ondersteunde en inspireerde. (Er staat naar verluidt zelfs een Public Enemy-cover op de planning.)
Zaterdag speelt ze muziek van The Omnichord Real Book, haar veelzijdige, alom geprezen debuut voor het invloedrijke Blue Note-label dat vorig jaar verscheen, met Ambrose Akinmusire op trompet. Daarop spelen ook Cory Henry, Jason Moran en Joel Ross mee – allemaal dit jaar op de line-up – dus wie weet duiken die ook nog op.
Zondag zal ze verrassend genoeg teruggrijpen naar haar allereerste album Plantation Lullabies, uit 1993, een stomende mix van jazz, funk, hiphop en R&B die zijn tijd ver vooruit was. Op die plaat was toen ook de veelbelovende jonge saxofonist Joshua Redman te horen, die zaterdag Hudson afsluit – hopelijk is die zondag nog in de buurt.
Meshell Ndegeocello speelt vrijdag om 22:15 een concert ter ere van de invloedrijke auteur Larry Neal in Congo. Zaterdag om 18:00 speelt ze muziek van haar recente album The Omnichord Real Book in Hudson. Zondag om 22:00 speelt ze songs van haar debuutalbum Plantation Lullabies in Darling.
2. Gonzalo Rubalcaba
De verbluffende Cubaanse pianist Gonzalo Rubalcaba beleefde in zekere zin zijn internationale doorbraak op een festival – de opname van zijn trioset met bassist Charlie Haden en drummer Paul Motian op het Zwitserse Montreux Jazz Festival was meteen zijn eerste album op – alweer – het Blue Note-label. Sindsdien deelde hij met heel wat andere jazzgrootheden het podium: hij nam een duoalbum op met Chick Corea, speelde mee op Flesh on Flesh en Pursuit of Radical Rhapsody van Al Di Meola (zie onder), en wist in 2018 niemand minder dan bassist Ron Carter en drummer Jack DeJohnette te strikken als ritmesectie. Zijn gezelschap op North Sea Jazz – bassist Matt Brewer en drummer Ernesto Simpson – is aanzienlijk bescheidener, maar eigenlijkt maakt het nauwelijks uit: zijn eigen virtuositeit kan ruimschoots volstaan.
Het Gonzalo Rubalcaba Trio speelt vrijdag om 17:45 in Madeira.
3. Al Di Meola
Stergitarist Al Di Meola staat dit jaar vijftig jaar op de planken, maar is nog altijd maar 69. Hij werd als 19-jarige binnengehaald bij Return to Forever, het roemruchte fusionproject rond pianist Chick Corea, die een opname had gehoord waarop Di Meola onder invloed van drugs als een gek op zijn gitaar tekeer ging. In TivoliVredenburg in Utrecht sloeg hij begin juni een heel andere toon aan, in een concert dat vooral draaide rond zijn latere, akoestische muziek. Maar op North Sea Jazz verschijnt hij met een elektrische band, en daar mogen de fans zich dus verwachten aan een razende fusionset met behalve Return to Forever-songs ook de hoogtepunten uit duizelingwekkende soloplaten als Elegant Gypsy en Casino.
Al Di Meola speelt vrijdag om 19:30 in Amazon.
4. Amaro Freitas
De toen 28-jarige Braziliaanse pianist Amaro Freitas maakte in 2020 een reis van 4500 kilometer van zijn geboortestad Recife aan de oostkust naar Manaus in het hart van de Amazone. Daar zocht hij contact met de inheemse Sateré Mawé, een inspirerende ervaring die aan de basis lag van zijn prachtige nieuwe album Y’Y (spreek uit iejeh-iejeh). In de eerste helft van het album is hij vooral solo te horen, maar in de tweede helft krijgt hij het gezelschap van internationale smaakmakers als Shabaka Hutchings (op fluit), Brandee Younger (op harp) en Jeff Parker (op gitaar). Helaas worden die geen van allen op North Sea Jazz verwacht dit jaar, maar zijn vaste bassist Aniel Someillan komt wel mee, net als drummer François Morin.
Het Amaro Freitas Trio speelt vrijdag om 21:30 in Yenisei.
5. Chucho Valdés ‘Irakere 50’
Pianist Chucho Valdés is de zoon van de in 2013 overleden componist en bandleider Bebo, die voor zover wij weten nooit op North Sea Jazz geraakt is. (In 2008 zouden ze samen naar Bozar in Brussel komen, maar was uiteindelijk alleen Chucho van de partij.) Inmiddels heeft Chucho zelf de status van icoon bereikt: de debuutplaat van zijn invloedrijke band Irakere is 50 jaar oud en werd dit jaar heruitgebracht. Van de oorspronkelijke band zal alleen Valdés zelf nog op het podium staan, maar dit blijft een uitgelezen gelegenheid om de man zelf aan het hoofd te zien en horen van een band die de muzikale tradities van Cuba moeiteloos versmelt met jazz, funk en rock.
Chucho Valdés en zijn band spelen vrijdag om 22:45 in Hudson.
6. Harold López-Nussa
De Cubanen waren blijkbaar in de aanbieding dit jaar: ook pianist Harold López-Nussa komt daar oorspronkelijk vandaan. In de aanloop naar zijn nieuwe plaat Timba a la Americana verhuisde hij niet alleen naar het zuiden van Frankrijk, maar ook naar (daar gaan we weer) het Blue Note-platenlabel. Een mens zou van minder vrolijk worden, en met de hulp van producer Michael League – bassist en medeoprichter van Snarky Puppy – en een swingend Frans-Cubaans kwartet bouwde hij op dat album een heerlijk feestje. Dat verbleekt echter bij zijn onnavolgbare liveshow, zo ondervonden we in maart op Transition Festival. Perfect om je zaterdag mee op gang te trappen.
Harold López-Nussa en zijn band spelen zaterdag om 15:30 in Hudson.
7. Jazmine Sullivan
Misschien wel de meest onverwachte naam op de North Sea Jazz-affiche dit jaar is die van de Amerikaanse R&B-singer-songwriter Jazmine Sullivan. Die maakte tussen 2008 en 2015 in eigen land furore met drie uitstekende, baanbrekende albums – Fearless, Love Me Back en Reality Show – maar speelde nog nooit eerder in Europa. Bovendien bracht ze in de afgelopen 10 jaar nog slechts één EP-tje uit, met daarop niet eens een halfuur muziek. (Verder waren er alleen gastoptredens op Black Radio 2 van Robert Glasper, in duet met Bilal nog wel, en ‘Good Heels‘ van Anderson .Paak. Nooit gedacht dat we dat anno 2024 nog zouden meemaken. Allen daarheen!
Jazmine Sullivan speelt zaterdag om 18:45 in Nile.
8. Corinne Bailey Rae
De Britse Corinne Bailey Rae maakte jarenlang gladde soulpop vergelijkbaar met die van Joss Stone, die zaterdag de Nile afsluit – hit ‘Put Your Records on‘ was daarvan een typisch voorbeeld. Het is echter niet toevallig dat zij op ongeveer hetzelfde moment in de veel kleinere Darling geprogrammeerd staat. Voor haar nieuwste album Black Rainbows haalde ze haar inspiratie uit de collectie van de Stony Island Arts Bank in Chicago, een archief, gallerij en gemeenschapscentrum vol oude tijdschriften, boeken, kunstwerken en muziekopnames die de Afro-Amerikaanse cultuur en ervaring documenteren. Dat resulteerde in een album met enkele hele mooie, doorleefde soulnummers over zelfbeeld, clichés en vooroordelen, maar ook een heerlijke housetrack – geïnspireerd door de oude vinylcollectie van Frankie Knuckles – en zelfs een onvervalste punksong. Je bent bij deze gewaarschuwd.
Corinne Bailey Rae speelt zaterdag om 22:30 in Darling.
9. Jimetta Rose
De 41-jarige Jimetta Rose komt uit L.A. en was eerder al te horen op albums van Georgia Anne Muldrow en Shafiq Husayn. In 2022 bracht ze twee heel verschillende platen uit. De eerste was The Gift: Around the Way Queen, een soulplaat met hiphopknoken waaraan ze tien jaar sleutelde, en halverwege een eind wegmijmert over ‘Sleeping Beauty‘ van jazzlegende Sun Ra. De volgende, zes maanden later, was How Good It Is, waarop ze voor het eerst het gezelschap kreeg van de Voices of Creation, het koor waarmee ze ook naar North Sea Jazz komt. Dat klinkt meteen een pak opgewekter en spiritueler – check die versie van ‘Spirits Up Above’ van Rahsaan Roland Kirk. Ideaal voor wie vanwege North Sea Jazz wegblijft uit de zondagsmis.
Jimetta Rose & the Voices of Creation spelen zondag om 15:30 in Congo.
10. Butcher Brown
Het recentste album Solar Music van Butcher Brown puilt uit van de gasten uit de wereld van de jazz, hiphop en R&B, maar op North Sea Jazz krijg je het kwintet in zijn zuiverste vorm te horen. Dat wil niet zeggen dat de vocalen helemaal achterwege zullen blijven, want saxofonist en trompettist Marcus Tenney is zelf ook een begenadigd MC. Lijkt het je fijn om zélf eens met de band op het podium te staan om al improviserend te tonen wat je kan met je instrument of je stembanden, dan kan dat: ze nemen zaterdagnacht de leiding tijdens de jamsessie in Bird (zie onder). Maak het daar echter niet té laat alsjeblief – hun concert op het festival zelf is zondag pas.
Butcher Brown opent zaterdag rond 23:00 de Boogieball-jamsessie in Bird (hiervoor heb je een apart ticket nodig) en speelt zondag om 17:30 in Murray.
11. Djavan
De 75-jarige Braziliaanse legende Djavan staat voor de derde keer op North Sea Jazz, maar voor het eerst als protagonist – in 1988 en 1997 moest hij het podium nog delen met onder meer Ivan Lins, Beth Carvalho en João Bosco. Hij begon ooit in een Beatles-coverband, maar zou uitgroeien tot een invloedrijke stem in de ‘Música Popular Brasileira’-beweging die de psychedelische rock van de late Beatles ging vermengen met traditionele Braziliaanse invloeden. Zowat alle Braziliaanse artiesten hebben songs van hem gecoverd, maar deze levende legende zelf aan het werk zien is nog wat anders – en gezien zijn leeftijd kan dit wel eens je laatste kans zijn.
Djavan speelt zondag om 18:45 in Amazon.
12. Sampha
De hemelse vocalen en dromerige synths van Sampha Sisay gaven al kleur aan songs van Beyoncé en Solange Knowles, Alicia Keys, Jessie Ware, Drake, Kanye West, Kendrick Lamar en ga zo nog maar even door. Maar het meeste indruk maakte hij met twee ingetogen soloplaten, Process en Lahai. Zijn concert in Carré in december was op de valreep één van de mooiste van het jaar, en ook op Rock Werchter trok hij zich onlangs uitstekend uit de slag. Dat doet hij met een kwartet muzikanten die samen een indrukwekkende collecties keyboards, pads en drums bespelen, en daarbij soms best jazzy uit de hoek komen. Zelfs de bekende pianomelodie van zijn hit ‘(No One Knows Me) Like the Piano‘ zet hij live telkens weer anders naar zijn hand.
Sampha staat zondag om 19:00 in Maas.
13. Kaisa’s Machine
Toegegeven, wij hebben nog steeds maar 5 songs van Kaisa’s Machine gehoord, want minder dan de helft van het debuutalbum Taking Shape van het sextet rond de Finse bassiste Kaisa Mäensivu is te beluisteren via de gekende streamingplatformen. Dat bleek echter ruim voldoende om ons in te peperen hoe veelzijdig haar composities zijn, en hoezeer haar ensemble zich kan meten met bands uit meer gevestigde jazzlanden als de VS. Dat smaakt absoluut naar meer, dus zijn we heel benieuwd hoe de nieuwe versie van de machine klinkt waarmee ze momenteel op tour is, zonder gitarist en met een andere saxofonist en pianist. En wie weet is dat vermaledijde album op North Sea Jazz ook wel ergens te vinden in één van de platenwinkeltjes.
Kaisa’s Machine speelt zondag om 19:30 in Yenisei.
14. Charles Lloyd
Saxofonist Charles Lloyd is een graag geziene gast op North Sea Jazz – hij staat er dit jaar als we goed geteld hebben voor de dertiende keer. Deze passage zou echter een grand cru moeten worden, want de nieuwe plaat The Sky Will Still Be There Tomorrow, die hij opnam met hetzelfde kwartet waarmee hij op het podium zal staan, is een pareltje. Pianist Jason Moran en drummer Brian Blade stonden eerder al met hun eigen bands op het festival, en ook bassist Larry Grenadier is een virtuoos die zelfs in zijn ééntje weet te boeien. Lloyd zelf kiest op dit album regelmatig voor de fluit – een instrument dat dankzij André 3000 en Shabaka Hutchings weer helemaal in is – maar dat deed hij tijdens zijn legendarische set op Monterey Jazz in 1966 ook al.
Het Sky Quartet van Charles Lloyd speelt zondag om 20:00 in Hudson.
15. Cécile McLorin Salvant
Cécile McLorin Salvant komt voor de vijfde keer in tien jaar naar North Sea Jazz, en wie haar eerder aan het werk zag weet dat dat eigenlijk nog te weinig was. Haar spontane virtuositeit, haar intuïtieve en geestige interacties met pianist Sullivan Fortner, haar brede muzikale smaak en nog bredere stembereik zijn uniek. Op haar nieuwste album Mélusine zingt ze regelmatig in het Frans – de taal van haar ouders. Maar geen nood als je daar geen gebenedijd woord van begrijpt: niet alleen spreken haar stembanden voor zich, ze zal er ook sowieso een paar standards tussenmikken, en mogelijk zelfs een popcover of twee. Van Sting bijvoorbeeld, met wiens show haar concert in Hudson deels overlapt – haar versie van zijn ‘Until’, van de soundtrack van de romantische komedie Kate & Leopold, overklast moeiteloos het origineel.
Cécile McLorin Salvant speelt zondag om 22:00 in Hudson.
North Sea Jazz 2025
