Sinds 2004 vindt in Lichtenfels, Midden-Duitsland, jaarlijks een van de meest interessante black, death en pagan metal festivals plaats. Met een line-up waar je niet meer omheen kan, besluit ik de reis naar Ragnarok Festival te maken. Het blijkt de rit meer dan waard.
Het festivalseizoen is net van start, en woensdagochtend begin ik aan mijn reis naar Bamberg, nabij Lichtenfels, waar zoals elk jaar Ragnarok Festival 2025 plaatsvindt. De reis biedt een mooie kans om de playlist voor deze jubileumeditie nog eens te draaien. Met de kilometers groeit de voorpret.
De line-up van Ragnarok 2025 is namelijk niet misselijk: Batushka, GRIMA, Behemoth, Satyricon, Saor, Groza en ELLENDE vullen slechts een deel van de poster. Tussen (melodieuze) black en death metal door is er tijd om bij te komen en te feesten met folk en pagan metal. Korpiklaani, Thyrfing en Manegram vormen een prettige afwisseling.
We nemen je mee langs de hoogtepunten van Ragnarok 2025.

Saor
Aan het Schotse Saor de eer om de eerste festivaldag te dragen, een kunstje dat prima besteed is aan de band die atmosferische folk combineert met black metal: denk blastbeats afgewisseld met prachtige fluitpartijen. Zelfs de grootste death metal fans zijn zichtbaar geraakt.
Om het een hoogtepunt te maken is er echter wel iets meer nodig, en de Schotten lijken de memo te hebben ontvangen. Vocalen worden intenser ingezet, de outro’s worden haast uitgerekt tot op zich staande nummers zonder dat de aandacht van het publiek vermindert. De band geniet hier zichtbaar van, de glimlachen en het enthousiasme van de band steekt het publiek verder aan in één grote opwaartse spiraal richting het eerste hoogtepunt van het festival. De komende twee dagen moeten uitwijzen of hier nog iets overheen kan.

Houle
Op de tweede festivaldag is het de eer aan HOULE om het feest te openen. Geen misselijk begin van de vrijdag: wie je donderdagnacht ook vroeg naar welke bands ze het meest uitkijken, Houle kwam steevast voor in het lijstje.
De sympathieke Fransen scoren vervolgens al voordat de deuren geopend zijn punten. Bij de merchandise stand scoor je gratis stickers, een plectrum en zelfs een compilatie cd van het label. En dat terwijl de band al op behoorlijk wat enthousiasme kon rekenen, wat ook blijkt uit de opkomst. Vooraan was het dringen, terwijl naast de vloer ook de tribune zich al bijna volledig vulde.
De aanwezigen worden vervolgens getrakteerd op een flinke portie blastbeats, aangevuld met de ijzingwekkende vocalen van de frontvrouw die wellicht nog het meest doet denken aan Dani Filth, die z’n stem nog niet kwijt is. Met het zeewier nog gedrapeerd over de regenpakken – het nautische thema is volledig doorgevoerd, tot en met de harpoen die op het eind tevoorschijn komt aan toe – maakt ook Houle dankbaar gebruik van het welwillende publiek. Eén roep om publieksinteractie is meer dan genoeg om de massa mee te krijgen.
De Fransen geven uiteindelijk een set van slechts 30 minuten, net als op Hellfest vorig jaar. Het vormt het enige smetje op een misschien wel daarom zo intens optreden. De lat voor de rest van de vrijdag ligt direct erg hoog.

Grima
Zo kort als de set van Houle, zo lang is de set van GRIMA, en wat een genot. De Siberische broers krijgen met Grima liefst 70 minuten, de langste set van de vrijdag, waarop ze ook al met hun andere band ULTAR optraden.
De atmosferische black metal waarin je de ijzige afkomst van de broers in kan voelen is ondertussen meer dan welkom in de festivalhal. Voor het eerst in de twintigjarige geschiedenis verkoopt het festival uit, en dat betekent een propvolle hal. Enige vorm van verkoeling is vervolgens nergens te bekennen, de aanwezigheid van een airco is zowel onzichtbaar als onvoelbaar. Geholpen door een unieke Ragnarok set weet Grima iedereen over te halen om toch de Siberische sauna te betreden.
Wat we vervolgens aantreffen in de sauna is een perfecte geluidsmix waarin met name de drums en de vocalen ijzersterk overkomen. De nummers worden langzaam in intensiteit opgebouwd wat het een haast spirituele ervaring maakt wanneer je je ogen erbij sluit. Grima walst over alles en iedereen heen, en doet de 70 minuten voorbij vliegen.

Batushka
Krzysztof Drabikowski’s Batushka is wellicht de grootste naam op de line-up van de vrijdag. Toch staan de heren voor slechts 40 minuten op de timetable, tot ongenoegen van de band blijkt achteraf. Het ongenoegen is zelfs zo groot dat de band zonder dat dit is aangekondigd naar het publiek een kwartier eerder begint aan de set, en wel gewoon doorspeelt tot de normale eindtijd.
Zodra de eerste klanken plots uit de speakers klinken snelt de verraste menigte zich richting het podium. De ceremonie van de Oosters-Orthodoxe Kerk is van start, en we bouwen op naar onze zegening. Om ons te verlossen van al het kwaad worden we geholpen door liefst vier vocalisten die Batushka live rijk is. De combinatie van felle lichten achter op het podium en de gewaden van de bandleden maken het een behoorlijk sinistere bedoeling, en dan hebben we het nog niet gehad over de grafkist en de kandelaars.
Zoals we van de heren gewend zijn is het geluid fenomenaal, aangevuld met de unieke show maakt het een onvergetelijk geheel.

Groza
Groza vormt het eerste hoogtepunt van de zaterdag. Gedurende het festival valt op hoeveel bezoekers enige vorm van Groza merch dragen. Niet zo gek: vrijwel alle merch van Groza is uitverkocht.
De Duitse band is behoorlijk populair in Lichtenfels, blijkt ook uit de grote massa die zich voor het optreden verzamelt. Zodra de intro klinkt stopt het gepraat, en wordt de band enthousiast onthaald. Het duurt niet lang voordat we overspoeld worden met de blastbeats van het meest recente album Nadir, een van de beste albums van 2024.
Naast je dagelijkse dosis blastbeats hebben de Duitsers een prima productie meegenomen, inclusief pyro. Daarnaast blijkt de band vooraf al bepaald te hebben dat de show één van de hoogtepunten van Ragnarok wordt: het optreden wordt integraal professioneel vastgelegd. Houd het Youtube-kanaal van Black Metal Promotion de komende maanden dus extra in de gaten.
Het publiek begrijpt de rol die zij hierin hebben, en ook wij weten te leveren. Het kan geen toeval zijn dat onder andere Kanonenfieber en Primordial hier al liveregistraties hebben opgenomen.

Behemoth
Toch twijfelde na een geweldig Groza, en een sterk Satyricon niemand wie de daadwerkelijke headliner van de zaterdag is: Behemoth. Satyricon was nog niet begonnen of het doek van het podium waar de Polen zullen optreden valt om de gigantische productie uit te proberen.
Deze zomer is Behemoth onder andere headliner op Graspop 2025. Die gigantische productie lijkt ook zoveel mogelijk op het kleine podium in Lichtenfels gepropt te zijn. De verhoging waarop de drummer, Inferno, plaatsneemt bekleedt de helft van het podium, en de volledige vuurshow is gewoon meegenomen.
Iedereen wil de show meemaken, wat ervoor zorgt dat de limieten van de zaal weer eens worden getest. Beneden is het dringen, en ook op het balkon staan we als sardientjes in blik. De verwachtingen zijn torenhoog wanneer de set begint met ‘The Shadow Elite’. De ervaren band die alweer 35 jaar actief is – en ons daar graag aan herinnert – weet hier wel raad mee.
De setlist is mooi opgebouwd, zo nu en dan is er tijd om even bij te komen. Met de productie wordt ervoor gezorgd dat de aandacht nooit verdwijnt. Zo zijn er de aanpassingen in de outfit van Nergal, die als afgevaardigde van Satan ons komt bekeren. Verder is er natuurlijk het vuur, en wordt nog tijdens het optreden het doek gehesen om er beelden van het schreeuwende gezicht van Nergal op te vertonen.
Tussendoor steekt Nergal ook het ditmaal spreekwoordelijke vuur in het publiek aan. Hij verwacht meer van ons, met name van het balkon. ‘Het bejaardencentrum op het balkon, jullie zijn een teleurstelling naar iedereen in de ruimte’. Er klinkt een hard boegeroep vanuit het publiek richting het balkon. De boodschap is doorgekomen. De laatste beetjes energie worden aangesproken om samen nog tot een laatste hoogtepunt van Ragnarok te komen.
Behemoth’s festivalzomer
Voor deze zomer heeft Behemoth pas één show aangekondigd: Graspop. Wie nog twijfelde of Behemoth klaar is om een groter festival als Graspop te headlinen kan gerustgesteld worden. De Polen weten wat ze doen, hebben een gigantische discografie waaruit ze kunnen putten, en hebben ook nog eens geïnvesteerd in de productie. In Dessel spelen ze vanaf 00:15, en krijgen ze eindelijk die dikverdiende plek in het donker. Het is een genot dat ze op de twintigste editie van Ragnarok ook bereid zijn om de set aan een veel kleiner publiek te tonen.

Hét cadeau voor feestend Nederland, in te wisselen bij meer dan 1.000 festivals. »