Marcus ten Zijthoff is projectleider duurzaamheid en veiligheid op de Zwarte Cross. Vorig jaar zochten we hem op om te zien wat er allemaal komt kijken bij het organiseren van een groot festival, hoe je alles in goede banen leidt en wat de gekste dingen zijn die hij heeft meegemaakt.
Marcus: “Ik werk nu tien jaar bij De Feestfabriek (organisatie achter de Zwarte Cross en Mañana Mañana, red.). In de voorbereiding ben ik veel bezig met het veiligheidsplan en de overheid. Je bent dan dus met verschillende instanties aan het overleggen en over vergunningen aan het lobbyen, maar ook beveiliging en duurzaamheid zijn onderwerpen waar ik veel mee bezig ben. Je komt veel dingen tegen in dit werk.”
Een goede voorbereiding is het halve werk
Op een festivaldag kunnen veel dingen misgaan, dus een goede voorbereiding is essentieel. Daarvoor heeft de Zwarte Cross een speciale ‘Veiligheidsbijbel’, die wel 500 pagina’s telt en voor ieder moment van de dag verschillende protocollen kent. “De kans dat er wat fout gaat is overdag net zo groot als ’s nachts. Het zijn alleen wel andere situaties die zich voordoen. In de nacht zijn er meer mensen dronken en baldadig, terwijl overdag het eventuele gevaar meer bij de stunts ligt.”
Elke dag lopen ruim 350 beveiligers over het terrein van de Zwarte Cross. Op het festival hebben zij de naam ‘Sfeerbeheerders’ (inclusief hesje: ‘alles komt goed’), en op de campings heten zij campingburgemeesters. Dat alles om zo sympathiek mogelijk over te komen. Marcus: “We kiezen er op de campings bijvoorbeeld ook voor om campingburgemeesters te hebben die het Achterhoekse publiek goed begrijpen. Vaak kun je met de mensen in gesprek gaan en het daarmee oplossen, dus we vinden het belangrijk dat bezoekers eerst vriendelijk aangesproken worden.”
Caravan bij iemand anders vastbinden
“De vervelende situaties die we op de Zwarte Cross zien, hebben voornamelijk te maken met dronken en baldadige mensen. Vroeger werden de caravans bijvoorbeeld op de laatste dag in de fik gestoken. Dat wilden we niet meer, dus vragen we nu een borg. Er was een groep die hun oude caravan niet graag mee naar huis nam. Ze zijn toen dus wel weggereden van het terrein, zodat ze de borg terugkregen, maar hebben hem toen bij een benzinestation aan de trekhaak van andere mensen vastgemaakt. Ze hadden er ook een slot op gemaakt, zodat ze hem niet zomaar konden losmaken. Dat zijn wel gekke dingen.”
Bier begraven
Regels zijn er om gebroken te worden, als het aan sommige Zwarte Cross-gangers ligt. “Het is vanuit bezoekers een soort sport geworden om te zien wat er lukt. Ze zoeken altijd net de grens op. Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die weken van tevoren een bierkrat op het terrein begraven en het er tijdens de Zwarte Cross uithalen. Verder verstoppen ze het op de meest creatieve manieren in hun caravans. Zo zat er een keer bier in de binnenband van een caravan. Ik moet daar altijd heel erg om lachen, want wie wil dat nou nog drinken? Het is echt een spel.”
Scherp op ‘MeToo’
Ook het welzijn van bezoekers speelt natuurlijk een grote rol bij thema’s als veiligheid en beveiliging. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn op Zwarte Cross en daar is Marcus zich van bewust: “We hebben het op kantoor ook regelmatig gehad over de ‘#MeToo’-discussie. Je hebt delen van het terrein die een lomper publiek trekken. Daar kan de sfeer later op de avond wat onveiliger voelen. Die gebieden houden we meer in de gaten. We briefen de medewerkers rondom deze area’s ook meer, zodat ze beter opletten en er aan de bel wordt getrokken indien nodig.”
De processierups is verleden tijd
Naast het mentale welzijn, is er ook nog het fysieke welzijn. Wat te denken van de grote processierupsplaag? “Ook wij hebben met de processierups te maken. Op Mañana Mañana hebben we zo’n twaalf bomen vrij gemaakt van de rups en op Zwarte Cross hebben we een preventief middel gebruikt. Daar zijn de bomen mee besproeid, waardoor de rupsen er niet in willen zitten. Vorig jaar hebben we daar namelijk nog 130 nesten weggehaald.”
Geen hard, maar ‘monostroom’ plastic
Duurzaamheid is een andere portefeuille van Marcus. Zwarte Cross is er meer mee bezig dan je misschien zou denken: “In 2016 zijn we aangehaakt bij Green Deal, een organisatie die zich inzet voor afvalvrije festivals. We hebben gekeken hoe we de Zwarte Cross duurzamer kunnen maken en daaruit bleek dat hardcups niet de beste oplossing zijn. Wel hebben we met alle horecaleveranciers om de tafel gezeten (Grolsch, Red Bull, Pepsi, etc.) om te kijken of we één type plastic beker kunnen gebruiken dat recyclebaar is. Daarom zie je dit jaar bekers zonder logo en zijn er gescheiden afvalbakken. Die bekers zijn van monostroom plastic en kunnen we daarna recyclen tot nieuwe bekers.”
De Feestfabriek als festivalfamilie
Marcus huppelt organisatorisch gezien dus van hot naar her, maar dat vindt hij juist het leuke: “Het is altijd wat anders, de diversiteit van mijn baan is echt leuk. Het is natuurlijk een proces dat een jaar duurt. Je organiseert een feest. Als je dan de uitwerking met alle blije mensen ziet is dat te gek. We hebben een goede vriendschap met de mensen die hier werken, we zijn een soort familie geworden met z’n allen. Iedereen gaat er echt voor en dat is wel uniek.”
