Down The Rabbit Hole 2023 heeft eindelijk een duurzaam cup-to-cup bekersysteem en ook iets meer vegetarisch eten. Er zijn blikjes-bakfietsen die het statiegeld naar het goede doel rijden en je kan een (twijfelachtig) ‘circulair matras’ huren. Voor vervoer kun je de Rabbit Express-bus nemen voor €25,-. Gaat het wel hard genoeg om de ambitieuze duurzaamheids-doelstellingen van MOJO te halen? Of wordt er misschien veel winst geboekt op voor ons onzichtbare plekken?
Kees Lamers, duurzaamheidsmanager bij Mojo, vertelt over de balans die gezocht wordt tussen enerzijds de bezoeker aanspreken op gedrag en anderzijds eerlijk zijn dat het zélf ook nog bergen werk moet verzetten voordat het 2030 is.
De ideale (festival)wereld?
Een festival is onze ideale wereld! Zo klinkt het vaak in de Festileaks community. Het enthousiasme van de bezoekers, de heersende waarden en de voelbare vrijheid zijn de mooiste dingen die het leven te bieden heeft. Toch?
We zouden bijna vergeten dat er enorm veel opgebouwd en georganiseerd moet worden om 45.000 mensen drie dagen lang te laten feesten, eten, drinken, koken, poepen, plassen, douchen en slapen op een locatie waar na het festival weer koeien zullen grazen.
Maar from the sunny side: we kunnen er ook iets van leren. Een festival is tijdelijk en op een afgebakend terrein. Drie dagen lang moet er in alle basisbehoeften worden voorzien. Dat maakt een festival een microkosmos voor circulaire innovaties en meer milieuvriendelijke experimenten. Daar zouden later zelfs dorpen of steden iets aan kunnen hebben. Het is een weg met vallen en op staan, want ook snelt er soms ineens nieuwe wetgeving tussendoor. Zo bleek MOJO de investering in biodegradable PLA drinkbekers voor niets te hebben gedaan. Ze werden verboden. Er mogen alleen nog recyclebare bekers worden ingezet.
De toekomst van onze liefste hobby
We zijn benieuwd hoe het Down The Rabbit Hole van 2023 omgaat met het klimaat en de toekomst van onze meest geliefde hobby. Wat blijft er over als wij weer weg zijn en de rook is opgetrokken boven de Groene Heuvels? Hoeveel CO₂ is er in totaal verbruikt en hoeveel afval is er – al dan niet gescheiden – afgevoerd? Hoe ideaal is de festivalwereld eigenlijk? We stellen 10 vragen aan Kees Lamers, duurzaamheidsmanager bij Mojo, de organisator van Down The Rabbit Hole.
1. Doelstellingen
In januari van dit jaar heeft Mojo haar duurzaamheidsdoelstellingen gepresenteerd. Even in het kort voor ons, wat houden die in?
“Uiterlijk in 2030 willen we dat al onze evenementen en kantoren klimaatneutraal en circulair zijn. Dat betekent dat onze CO₂ voetafdruk 0 moet zijn en dat we streven naar 0 restafval in 2030. We richten ons daarbij op vijf pijlers: Energie, Water, Eten & Drinken, Grondstoffen & Materialen en Mobiliteit. We hebben over 2022 een CO₂-voetafdruk berekend voor die 5 pijlers. 65% van de totale voetafdruk kwam van Mobiliteit en op nummer twee staat Eten & drinken met 27%.”
2. Waarom?
Jullie doel is dus om onder andere Down The Rabbit Hole volledig klimaatneutraal en circulair te organiseren. Waarom vinden jullie dat belangrijk?
“Mojo bestaat al meer dan 50 jaar. Lowlands is al 30 jaar vaste waarde en Down The Rabbit Hole bestaat bijna 10 jaar. Als we over 10, 30 of zelfs 50 jaar nog steeds festivals en concerten willen organiseren, dan moeten we heel erg snel veel dingen anders gaan doen. Simpel gezegd: de negatieve klimaatimpact van onze evenementen is nu nog te groot en die moet drastisch kleiner.”
“Wij gaan als evenementenorganisator niet in ons eentje de opwarming van de aarde stoppen of de biodiversiteitscrisis omkeren, maar we moeten er wel alles aan doen om daar niet meer aan bij te dragen. Misschien is het een illusie maar we hopen over een klein aantal jaar juist met muziek, kunst en jongerencultuur te kunnen bijdragen aan de verandering die in de hele samenleving nodig is. Wij kunnen impact maken. Ons bereik is groot en we kunnen concert- en festivalbezoekers voorbeelden bieden van het maken van een andere keuze.”
3. 2030? Dat duurt nog 7 jaar!
Mojo is aangesloten bij het samenwerkingsverband Green Deal Circular Festivals, dat er naar streeft om al in 2025 circulair te zijn. Waarom maken jullie daar 2030 van?
“We hebben veel baat gehad bij dat netwerk en hebben dat nog steeds. We zijn er erachter gekomen dat 2025 niet haalbaar is vanwege veel uitdagingen. Zo hebben we bijvoorbeeld meer tijd nodig om op alle festivals en voor de grote buitenconcerten de eiwittransitie te versnellen. Dat is een verschuiving van dierlijk naar nog veel meer plantaardig eten. Onze recyclepercentages zijn nog niet in de buurt van 100% en we hebben nog zeker 8 jaar nodig om mensen met veel minder uitstoot te laten reizen. Ook de honderden leveranciers die met zwaar materieel komen zijn nog in transitie naar fossielvrij rijden.”
4. Vegetarisch eten
Over dat plantaardige eten gesproken; jullie hebben in (eigen) onderzoek gezien dat de DTRH-bezoeker van de vier grote Mojo-festivals de meest milieubewuste is, als het om voeding gaat. Wij concluderen dat de lat misschien wel hoger gelegd kan worden. Doen jullie dat ook?
“Op Down The Rabbit Hole is het aandeel vegan of vegetarisch al jaren groter dan op bijvoorbeeld Pinkpop of bij een Guns ’n Roses-show. Het aandeel groeit hard en is op DTRH dit jaar weer met twee nieuwe vegan-cateraars uitgebreid. Ook als cateraars vlees verkopen, voegen ze daar steeds vaker vegan of vegetarische opties aan toe.”
5. Gedragsverandering
In jullie duurzaamheidsbeleid staat ook ‘gedragsverandering van de bezoekers’. Op welke manieren wordt de bezoeker aangesproken op zijn verantwoordelijkheid om bij te dragen?
“We gaan de komende jaren op zoek naar manieren om dat gedrag te veranderen. Liever doen we dat op subtiele manieren dan mensen expliciet aan te spreken op ‘hun verantwoordelijkheid’. We vinden dat niet passen bij hoe wij een festivalbeleving voor ons zien. Ook voelt het ongemakkelijk om onze bezoekers op hun verantwoordelijkheid te wijzen als wij zelf ook nog erg veel te verbeteren hebben. Maar misschien denken we daar over vier jaar wel anders over als het niet snel genoeg gaat.”
6. Onzichtbare verbeteringen
Zijn er ook verbeteringen die wij ‘voor de schermen’ niet in de gaten hebben?
“We zijn erg blij met de aansluiting op het vaste elektriciteitsnet voor een deel van het backstagegebied. Daar is een paar jaar voorbereidingstijd en afstemming aan vooraf gegaan. 15% van de energie wordt nu duurzaam opgewekt en dus niet met generatoren. Uiterlijk willen we dat dit 100% is in 2030. Volgens mij gaat dat lukken en dat geldt ook overigens ook voor Lowlands en Pinkpop. Jullie zullen daar niets van merken.”
7. Zichtbare verbeteringen
Wat gaan we dan wél merken van jullie duurzaamheidsambities?
“Het liefst zo weinig mogelijk. We willen in de eerste plaats dat jullie de mooiste dagen van het jaar beleven. Met andere festivalgangers, met muziek, kunst, goed eten en prettige festivalgekte. Maar uiteraard is de hulp van de bezoeker ook nodig. Zo hebben we iedereen opgeroepen om geen spullen mee te nemen die je na afloop niet meer mee terugneemt. En natuurlijk hebben we dit jaar het Cup to Cup-systeem geïntroduceerd; een retoursysteem voor bekers en flesjes.”
8. Hulp nodig?
Hoe kunnen wij jullie helpen de doelstellingen te behalen?
“Zeker voor wat betreft de pijler Grondstoffen & Materialen hebben we de hulp van de bezoeker hard nodig. Breng je bekers en flesjes terug naar de bar terug zodat wij de grondstoffen kunnen recyclen. Ook op de pijler Mobiliteit kunnen jullie een bijdrage leveren. Er is een enorme besparing op CO₂ uitstoot te behalen als je met de trein, met The Rabbit Express-bus of via auto-delen naar het festival komt.”
9. Circulair festivalmatras
Over campingafval wordt al jaren gesproken in de internationale festivalwereld. Jullie bieden dit jaar de huur van een ‘circulair matras’ aan zodat je niet meer je eigen matje hoeft mee te nemen. Is het niet veel duurzamer om wél je eigen matje mee te nemen?
“Het is inderdaad duurzamer om een luchtbed of matje mee te nemen dat je vaak hebt gebruikt en nog lang en vaak zult gebruiken. Maar dit ‘circulaire matras’ is minder belastend dan een luchtbed van PVC dat één keer wordt gebruikt en weggegooid. Dat zien we nog steeds gebeuren. Ik zie het als een transitiematras.”
10. Troep
Even hè… hoeveel troep lieten we vorig jaar liggen?
“De camping van DTRH is op maandagochtend, vergeleken met andere grote campingfestivals, eigenlijk al erg opgeruimd en schoon te noemen. Daar voeren we ook al sinds de eerste editie campagne op. Maar toch wordt er nog zo’n 75 duizend kilo afval van het campingterrein gehaald door ons. Daar zitten ook spullen bij die eigenlijk ook mee naar huis genomen kunnen worden. Volgend jaar gaan we daar vol op inzetten!”
Down The Rabbit Hole 2023
