Sinds de allereerste editie van Zwarte Cross, is het festival in 26 (!) jaar tijd uitgegroeid van een lokaal feest tot het grootste betaalde festival van Nederland én het grootste motorcross-evenement van West-Europa. Nu we lekker aan het opwarmen zijn voor dit fijne festival, is het ook een mooi moment om terug te kijken. Wij zetten 21 hoogtepunten uit de Zwarte Cross geschiedenis voor je op een rij.
1. De eerste editie (1997)
Op een dag krijgen de mannen van Jovink en de Voederbietels opeens een idee een klein crossbaantje te maken en een flink feest te bouwen. Zo gezegd, zo gedaan. Met 1.000 bezoekers en 150 crossers is het weiland van (toen nog) Teunis en Ans goed gevuld. Essentiële elementen als gekkigheid, motoren en een eindeloze stroom bier zijn hier al aanwezig. De eerste editie is een feit én succes en de tweede editie trekt maar liefst het viervoudige aan bezoekers.
2. De eerste weekender (2001)
De vijfde editie van Zwarte Cross wordt grootser dan voorheen opgezet. Het festival mag namelijk voor het eerst een heel weekend plaatsvinden, inclusief camping. Met meer dan 30.000 bezoekers mag Zwarte Cross zich uitroepen tot het grootste festival van Oost-Nederland mét de grootste motorcross van West-Europa.
3. Jovink’s zelfgemaakte motorlooping (2001)
Tegenwoordig is Zwarte Cross onlosmakelijk verbonden met bizarre stunts. Die traditie begon al in 2001 toen Jovink en de Voederbietels hun eigen motorlooping bouwden. Dat jaar weet niet één coureur de looping te voltooien. Het is pas een jaar later, dat er iemand zonder blauwe plekken uit komt.
4. Verhuizing naar Lichtenvoorde (2006)
In 1999 verhuisde Zwarte Cross al naar Halle, een grotere locatie voor het groeiende publiek. Zes jaar later barst het festival daar echter ook uit de voegen. Tijd voor een grote verhuizing naar de locatie waar het festival tot op de dag van vandaag wordt gehouden: Lichtenvoorde. Dat blijkt de juiste beslissing; het festival verwelkomt maar liefst 78.000 bezoekers.
5. Iedereen gratis toegang (2008)
De festivalorganisatie denkt een mooie actie te hebben bedacht. Op vertoon van een buitenlands paspoort mogen allochtone bezoekers gratis naar binnen. Dat schiet bij autochtone Nederlanders in het verkeerde keelgat. Gelukkig weet Zwarte Cross slim met de kritiek om te gaan. Ze besluiten de vrijdag gratis toegankelijk te maken voor iedereen. Het resultaat? Een nieuw bezoekersrecord in Zwarte Cross geschiedenis: ruim 100.000 mensen bezoeken dat jaar het evenement in Lichtenvoorde.
6. De introductie van de Stuntweide (2009)
Waar in 2001 de motorlooping z’n entree maakt, introduceert Zwarte Cross in 2009 een heuse stuntweide. En hoe kan die beter worden ingewijd dan met een gestoorde stunt? Aan Johan Vervoort de eer om de hoogste motorsprong ooit te maken. Vervoort wil het record verpulveren door de hoogte te verdubbelen. De opbouw van een toren van 70 meter duurt weken, maar het blijkt niet voor niets. Vervoort scheurt van de toren af en trekt zijn parachute open, terwijl zijn motor in de modder uiteenspat.
7. De editie met een zwarte rand (2010)
Helaas kan het niet altijd feest zijn, zelfs niet op Zwarte Cross. Het jaar 2010 gaat voor het festival de geschiedenis in als een rampjaar. Een storm die tijdens de opbouw van het festival over het terrein woedt, richt enorme schade aan. De tenten, die bestendig zijn tegen windkracht 12, vliegen de lucht in.
Gelukkig kan het festival door de inzet van het productieteam en buurtbewoners alsnog doorgang vinden. Maar helaas wordt het voor een tweede maal door het noodlot getroffen. Een attractiemedewerker raakt bekneld tijdens een proefrit en overlijdt aan zijn verwondingen. Deze editie gaat dan ook de boeken in als de zwartste Zwarte Cross ooit…
8. De geboorte van Nozem Oil (2012)
De OG Nozem Oil, het authentieke drankje van het festival, lijkt sinds jaar en dag onderdeel van de Zwarte Cross geschiedenis. Maar niets is minder waar: het drankje is slechts tien jaar oud! Hoe we het zo lang zonder de unieke Nozem Oil hebben kunnen volhouden? Geen flauw idee. Waarschijnlijk met liters bier. Hoe dan ook is het iconische drankje een flinke aanwinst voor het festival, want je weet hoe het gezegde gaat: ‘Zonder smering loopt alles naar de tering!’
9. Bloodhound Gang vangt bier (2013)
Wat er tijdens het optreden van John Coffey gebeurde op Pinkpop 2015, was allang een keer in de Achterhoek voorgedaan. Tijdens het optreden van Bloodhound Gang in 2013, wordt er door vele bezoekers bier richting het podium gegooid. En als je op Zwarte Cross bent, kijk je daar natuurlijk niet van op. Een bandlid kijkt aandachtig en grist één biertje kundig uit de lucht, om hem vervolgens natuurlijk achterover te tikken.
10. De Krattedraal domineert het terrein (2013)
Tante Rikie, de ultieme festivalbaas, werd al overal vereerd én rondgedragen op haar eigen troon. In 2013 ging daar nog een schepje bovenop. Het boegbeeld van Zwarte Cross krijgt dat jaar een waar heiligdom in de vorm van de ‘Krattedraal’. Het bouwwerk bestaat uit ruim 1.800 bierkratjes, uiteraard van Grolsch.
11. Naakt rennen voor vrijheid (2013)
Op Zwarte Cross is natuurlijk een hoop gekkigheid te vinden. Je moet dan ook niet bang zijn voor een piemel of wat tetten. In 2013 gingen de kleren echter uit voor een goed doel. De Naked Run For Freedom was één grote middelvinger naar de Russische regering. Nadat het startschot werd gegeven door één van de leden van Pussy Riot, hollen 450 poedelnaakte bezoekers over de crossbaan. Allemaal om hun steun te betuigen aan hen voor wie vrijheid en vrijheid van meningsuiting geen gegeven is.
12. De grootste motorflip ooit (2014)
Dat de Zwarte Cross geschiedenis wat records bevat, wisten we al. In 2014 is het de beurt aan Jackson ‘Jacko’ Strong. Hij zet een unieke prestatie neer door tweemaal een gigantische flip van maar liefst 44.18 meter te maken. Hij verbreekt daarmee het wereldrecord, wat daarvoor op 42.062 meter stond. Check vooral de spectaculaire beelden!
13. De Stiletto race (2015)
Bier, modder, motoren. Zwarte Cross lijkt van buitenaf misschien echt een mannenwereld. Om het tegendeel te bewijzen, vindt in 2015 de eerste women only crossrace plaats: de Stiletto-race. Tijdens deze wedstrijd mogen enkel vrouwen de baan op. Sierlijke wagens en bruut motorgeweld inbegrepen.
14. Heel veel vuurwerk op de jubileumeditie (2016)
Voor de jubileumeditie wordt gigantisch uitgepakt op het gebied van vlammen en knallen. Zelfs op klaarlichte dag gaat er vuurwerk de lucht in. Voor optredens, na optredens, maar vooral tijdens optredens. Zo ook bij De Staat tijdens het nummer ‘Witch Doctor’. Uiteraard in combinatie met een gi-gan-tische circle pit.
15. Bökkers combineert cross én muziek tijdens optreden (2017)
Muziek? Mooi! Motorcross? Machtig! Muziek + Motorcross? Machtig Mooi! Tijdens het optreden van Bökkers in de Megatent vliegen een aantal crossmotoren door de tent, vlák langs en over het publiek. Alles onder het mom van ‘Vaak bu’j te bang!’.
16. Eén minuut stilte (2018)
Vrijdag om 20.00 is het voor 50 seconden doodstil op het terrein van Zwarte Cross, om daarna de minuut vol te maken met zoveel mogelijk herrie. Want waarom houden we eigenlijk alleen maar stiltes om doden te herdenken? Het leven moet gevierd worden, in stilte én in lawaai.
17. De megatent omgebouwd tot darttempel (2019)
Dat Zwarte Cross van alle markten thuis is, wordt op de editie van 2019 nog maar eens bewezen. In een bomvolle Megatent barst de strijd los tussen twee Nederlandse dartlegendes: Barney vs. Mighty Mike. Gezien er ook motoren rondvliegen door de tent, maakt het tot een onvergetelijke wedstrijd. Michael van Gerwen, de matchwinnaar, wordt door Tante Rikie gekroond tot eerste Achterhoeks Kampioen Darts.
18. Orgel Joke breekt de Theaterweide af (2022)
Een van de muzikale hoogtepunten van Zwarte Cross 2022 vond al vroeg op de zaterdagochtend plaats. In de Theaterweide zette Orgel Joke namelijk alles compleet op zijn kop. Het nummer ‘Oerend Hard’ van Normaal doet het altijd goed op het festival, maar Joke zorgde voor een speciale verrassing. Halverwege het nummer knalt ze er namelijk opeens een technobeat in. Het publiek ontploft, het gras wordt opeens een dampende dansvloer. Vijf sterren en een staande ovatie!
19. De splinternieuwe Kroegenstraat (2022)
Gaycafé De Kast en Stamcafé de Schans zijn natuurlijk al jaren iconische plekken op het festivalterrein, maar dit jaar zijn staan ze samen met nieuwe cafés op een gezellig rijtje. In het vernieuwde Café Harder! kan je terecht voor je portie rock, met een intiem optreden van Beachdog en de secret show van Dropkick Murphys. Bij het nieuwe Speciaalbierencafé kan je naar hartenlust genieten van je spa goud. Daarnaast vind je in het Nachtkastje van EasyToys workshops, lezingen, spelletjes en meer gericht op het doorbreken van seks-taboes. De hele straat ontdek je het best met de Grote Zwarte Cross 2022 Kroegentocht.
20. Afscheid van Tante Rikie
De 25e editie van Zwarte Cross kende een enorm speciaal moment. In een tot de nok gevulde Megatent vindt Tante Rikie’s Grote Uitzwaaigala plaats. De iconische festivaldirectrice neemt namelijk afscheid van het festival. In 2020 werd al bekendgemaakt dat Tante Rikie met – welverdiend – pensioen zou gaan. “Ik vind het heel moeilijk”, vertelt de festivaldirectrice, die jarenlang het gezicht was van het Achterhoekse festival, in tranen. Tante Rikie, bedankt!
21. Brommers kieken met Goldband (2023)
De boys van goud zetten hun zegetocht langs de festivalweides, die vorig jaar begon, in 2023 door. Dit jaar pakken ze de festivals mee die ze in 2022 hadden overgeslagen en dus staan ze ook in Lichtenvoorde. Geheel in Zwarte Cross-stijl komen de mannen op crossmotoren het podium op gescheurd. Een vliegende kickstart voor hun show!
Zwarte Cross 2012
