Is het mogelijk om een zo duurzaam mogelijk festival te organiseren? Het Finse Flow Festival 2023 gaat de uitdaging met volle overtuiging aan. Met een eigen duurzaamheidsprogramma onder de arm doet de organisatie er alles aan om een maatschappelijk verantwoord festival neer te zetten.
Duurzaamheid pas recent een hot topic? Nee hoor, in Helsinki niet. Hoewel sommige festivals nu pas de eerste stappen zetten op het gebied van duurzaamheid, is Flow Festival hier al jaren mee bezig. Door middel van officiële projecten die gefocust zijn op een duurzame festivalervaring, lukt het het evenement om haar ecologische voetdruk te compenseren.
Flow maakt gebruik van een eigen programma, ‘Sustainable Flow’, om een duurzaam evenement te realiseren. Ook brachten ze dit jaar een openbaar rapport uit over hun voetdruk. Het festival laat duurzaamheid op veel manieren terug komen in het programma, maar hoe effectief zijn de initiatieven?
Statiegeld op (bijna) alles
Eén van de meest voor de hand liggende manieren om een duurzaam festival te organiseren, is het scheiden en recyclen van afval. Daarvoor lopen een hoop vrijwilligers rond die het terrein schoon houden. Om de hoeveelheid lege blikjes en bekers te beperken, geldt een statiegeldsysteem. Voor elk drankje dat je bestelt, betaal je één euro extra. Voor wijnflessen is het bedrag vijf euro. Dat levert even wat verwarring op. Het is niet meteen duidelijk of de torenhoge consumptieprijs in- of exclusief statiegeld is. Uiteindelijk blijkt het allemaal nogal tegen te vallen, en kost biertje van 0,33 liter € 7,90.
De lege bekers kun je inleveren om zo je zuurverdiende centjes weer terug te krijgen. Alleen komen we erachter dat dit niet voor alle consumpties geldt. Bij het bestellen van een cocktail krijgen we een plastic wegwerpbeker. Na een bezoek aan het kraampje waar octopus wordt geserveerd (je kunt je afvragen of dit wel duurzaam is) en tussen de optredens door, verzamelen we nog een paar verweesde bekers. Helaas blijkt dat deze cups niet binnen het statiegeldsysteem vallen. Het gevolg: alsnog een hoop (onnodig) plastic op de grond. Hoewel het terrein er schoon uit ziet, is het moeilijk te begrijpen waarom niet wordt aangemoedigd om álle wegwerpbekers opnieuw te inleveren en te recyclen.
Klimaatkunst
Ook in het randprogramma van Flow Festival 2023 staat duurzaam leven centraal. In een grote gashouder – die wat weg heeft van het Pantheon – vinden we de tentoonstelling ‘Gasp’. De Nederlandse klimaatartiest Thijs Biersteker presenteert hier het effect van luchtvervuiling. De installaties laten zien hoe de levensverwachting hierdoor daalt. Het ziet er indrukwekkend uit, maar vrolijk word je er zeker niet van.
Biersteker is zelf ook aanwezig op het festival. Hij is deelnemer aan één van de Flow Talks; discussies en keynotes over verschillende onderwerpen. Duurzaamheid kan daarin natuurlijk niet ontbreken. Daarnaast heeft het festival een bijzondere samenwerking met automerk Polestar, dat auto’s duurzaam wil maken. Wie in bezit is van een Gold-ticket, kan een honderd procent elektrische rit boeken naar het festival. Op het terrein staat ook een Polestar geparkeerd. De goede missie van het bedrijf kan niet wegnemen dat een wagen van 50.000 euro een gek gezicht oplevert op een festivalterrein.
Fietsen en steppen
Bezoekers die in een Polestar arriveren, zullen een van de weinigen zijn die naar het festival navigeren met een auto. Daar is ook weinig ruimte voor met een stadsfestival. Uit het eerdergenoemde rapport blijkt dat het overgrote merendeel van de bezoekers afkomstig is uit Helsinki. Suvilahti, de standplaats van Flow, is daardoor goed met de benenwagen te bereiken.
Voor de muziekliefhebbers die iets verder weg wonen, is het gelukkig ook simpel om op het terrein te komen. Het openbaar vervoer in Finland werkt uitstekend. Met de tram, de bus of de metro kom je makkelijk in de buurt van het terrein terecht. Bovendien zijn er voldoende fietsenstallingen aanwezig en staan de parkeervakken voor deelstepjes helemaal vol. Het vermijden van de auto wordt niet alleen aangemoedigd, maar is ook zeer goed te doen.
Geen rendier, wel zalm
Om een klimaatvriendelijk festival te organiseren, moet ook de menukaart aangepast worden. Flow Festival 2023 laat zien dat je heerlijk duurzaam kan eten. Je kunt er onder andere terecht voor taco’s, wraps, sushi, en burgers. Iedereen kan dus weer rustig adem halen na het nieuws dat in Nederland ook minder dierlijk eten op festivals aanwezig zal zijn.
Veel opties zijn vegetarisch. Er wordt geen rood vlees of gevogelte geserveerd. Ook moet elk eettentje minstens één veganistisch gerecht op de kaart hebben staan. Het is een mooi streven, maar net als bij het statiegeldsysteem voelt het vreemd aan dat vis wel – in grote mate – te koop is. Voor een festival dat duurzaamheid zo hoog in het vaandel heeft, zou het meer voor de hand liggen om alleen vegetarisch en veganistisch eten aan te bieden. Flow laat zelf zien dat er genoeg heerlijke opties zijn.
Pionier?
Het is duidelijk dat Flow Festival 2023 veel moeite heeft gestoken in het organiseren van een duurzaam stadsfestival. Dat we allemaal ons steentje moeten bijdragen om de natuur te helpen, is duidelijk. Voor Flow voelt het thema niet aan als een verplichting, omdat het ‘zou moeten van de maatschappij’. Het is oprecht een belangrijk onderwerp dat zowel in de aanloop naar als tijdens het festival prominent aanwezig is. Daar kunnen festivals in de Benelux nog wel een voorbeeld aan nemen.
Daarnaast zijn het scheiden van afval, de vele duurzame eetopties, en het vergroten van het bewustzijn op dit thema mooie initiatieven. Het publiceren van een openbaar rapport over hoe duurzaam je festival is en de transparantie die hiermee gepaard gaan, zijn zeker benoemswaardig. Wat dat betreft valt er in de Lage Landen nog genoeg te leren van de Finnen. Maar of Flow Festival echt de pionier is op dit gebied, valt te betwisten. Ook voor hen zijn er nog voldoende leerpunten. Maar goed op weg zijn ze zeker.
Flow Festival 2023
