Muziek kan een grote invloed hebben. ‘Imagine’, ‘Sunday Bloody Sunday’, ‘Fight The Power’: stuk voor stuk hebben ze de wereld veranderd of op z’n minst discussies aangewakkerd. Een modern voorbeeld van zo’n anthem is Kendrick Lamar’s ‘Alright’. En met de huidige protesten tegen racisme en politiegeweld is het nummer weer relevanter dan ooit. Hoe kon deze track in 2015 uitgroeien tot het lijflied van de Black Lives Matter beweging?
Als jongen van kleur die in de jaren ’90 opgroeide in het arme Compton, kan Kendrick Lamar eigenlijk niet over zijn eigen leven rappen zonder politieke onderwerpen te raken. Thema’s als racisme, armoede, ongelijkheid, geweld en verdovende middelen doordrenken dan ook zijn muziek. Deze politieke betrokkenheid komt het meeste naar voren op Lamar’s meest geprezen album: To Pimp A Butterfly. Op zijn vijfde langspeler schets hij de situatie waarin Black America zich in 2015 bevond, en die zag er niet best uit.
Black Lives Matter
Woon in Amerika, werk hard en al het goede zal u toekomen. Voorspoed, rijkdom, geluk: The American Dream. Helaas geldt dit lang niet altijd voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap en laat het slavernijverleden van de Verenigde Staten nog steeds diepe wonden achter. Niet zo gek dus dat er sinds de afschaffing van slavernij altijd protestbewegingen zijn geweest die op de barricades staan voor de rechten van Black America.
In navolging van de Civil Rights Movement, de Black Panthers en de Black Power Movement ontstond in de zomer van 2013 de Black Lives Matter Movement (BLM). Sinds de vrijspraak van George Zimmerman na het doodschieten van de Afro-Amerikaanse Trayvon Martin begonnen mensen berichten op social media te plaatsen met #BlackLivesMatter. In de jaren daarna haalden nog tientallen vergelijkbare zaken het nieuws, waardoor de beweging nog meer voet aan de grond kreeg. Totdat het BLM-sentiment tot een kookpunt kwam in 2015.
“We gon’ be alright”
In het jaar waarin Black Lives Matter de straat op ging voor de dood van o.a. Freddie Gray, Sandra Bland, Corey Jones, Anthony Hill en de aanslag op een kerk in Charleston was er ook een lichtpuntje. Met zijn bekroonde album To Pimp A Butterfly gaf Kendrick Lamar een dwarsdorsnede van Black America, van de pracht en het leed, de respect en de onenigheid. Het was een boodschap van hoop, en het meest hoopvolle nummer is ongetwijfeld ‘Alright’.
“Wouldn’t you know, we been hurt, been down before, nigga. When our pride was low
Lookin’ at the world like, “Where do we go, nigga?” And we hate po-po, wanna kill us dead in the street for sure, nigga. I’m at the preacher’s door, my knees gettin’ weak and my gun might blow, but we gon’ be alright.” (Refrein van Kendrick Lamar’s ‘Alright’)
‘Alright’ bezingt hoe Afro-Amerikanen bruut worden neergeschoten door de politie, en hoe racisme en armoede tot geweld en misdaad leiden. Maar bovenal zingt hij dat het ooit beter zal worden. Het is niet de eerste keer dat mensen van kleur gediscrimineerd worden en het zal zeker niet de laatste keer zijn. Maar, het komt goed. Zolang we maar respect voor elkaar hebben. Dat is eigenlijk wat Lamar in zijn hitsingle uitdraagt.
‘Alright’ als lijflied
Op 28 juni 2015 zette Kendrick Lamar de boodschap van ‘Alright’ extra kracht bij met een ijzersterk optreden tijdens de BET awards (waar hij de prijs Beste Mannelijke Hiphopartiest in de wacht sleepte). Op het podium stonden twee afgetakelde politiewagens en tientallen jongeren van kleur die met Amerikaanse vlaggen zwaaiden.
Een maand later waren honderden Black Lives Matter aanhangers bijeen op Cleveland State University voor de eerste officiele, fysieke samenkomst van de beweging. Daar werd een 14-jarige jongen van kleur aangehouden. Een paar mensen gingen verhaal halen bij de politie. De situatie liep snel uit de hand en werd niet beter toen de politie pepperspray besloot in te zetten. Uiteindelijk werd de 14-jarige vrijgelaten. Uit vreugde, trots en overwinningsgevoel begon de menigte te schreeuwen: “We gon’ be alright!”
Snel groeide het nummer uit tot een lijflied voor de Black Lives Matter beweging. Opmerkelijk, want Lamar en BLM zijn het lang niet altijd met elkaar eens. Ook sinds de dood van George Floyd heeft Kendrick Lamar zijn kaken stijf op elkaar gehouden. Er kon geen eens een social media post vanaf. Het mocht niet deren. Zelfs toen het gebruik van het lied tijdens protesten en marsen afnam bleef de populariteit recht overeind staan, net als de boodschap, ook bij jullie. In elke zaal en op elke festivalweide waar Kendrick Lamar de eerste tonen van ‘Alright’ inzet, volgt een explosie aan energie.
Kendrick Lamar heeft racisme niet de wereld uitgeholpen. In de (sociale) media spreekt hij zich zelden hard uit tegen racisme. Maar met ‘Alright’ heeft hij wel degelijk een nummer naar buiten gebracht wat in één adem genoemd mag worden met andere wereldveranderende songs.
Kendrick Lamar
Kendrick Lamar brak in 2012 door met zijn album Good Kid, M.A.A.D City en werd door de media direct bestempeld als ‘the next big thing’. Inmiddels zijn we drie albums verder en blijkt dat de vele journalisten het bij het juiste eind hadden, want de rapper staat inmiddels bekend als één van de grootste in de hiphopscene. Lamar mengt harde beats met rake teksten die gaan over politiek, de rassenkwestie en taboes. Zijn laatste album DAMN. bleek zo’n groot succes, dat vrijwel het gehele album terug te vinden was in de Single Top 100. Een songwriter van de bovenste plank dus.
