Jera On Air heeft verdere groei nodig: "We moeten er heel hard voor werken om quitte te spelen"

Jera On Air begon als klein evenement van een jongerencentrum, maar is inmiddels uitgegroeid tot hét punk, hardcore en metalcore festival van Europa. Festileaks sprak met directeur en boeker Sjoerd Ewals, over hoe die ontwikkeling tot stand kwam en hoe het ze lukt om nog altijd helemaal op vrijwilligers te draaien.

26 tot en met 28 juni is Ysselsteyn weer drie dagen het epicentrum van de punk, hardcore en metalcore. De line-up van Jera On Air 2025 is hiervoor al een goed stuk onderweg, met bovenaan headliners Turnstile, Pendulum live, sex pistols featuring Frank Carter en Bullet For My Valentine.

Dat Jera de grootste acts in haar niche en bezoekers vanuit heel Europa naar een dorpje in Limburg weet te trekken, lijkt inmiddels de normaalste zaak van de wereld. Maar genoeg aan het festival is helemaal niet zo normaal: zo draait het helemaal op vrijwilligers, en maakt het nauwelijks winst. Met Sjoerd Ewals duiken we dieper in de groei en het model van het festival: “Als je bij ons terug gaat rekenen, verdienen we er geen cent aan.”

De basis van Jera

NOFX, Pennywise en Agnostic Front: niet de line-up van de eerste Jera On Air, wel de muzieksmaak die heerste in het jongerencentrum in Ysselsteyn anno 1992. Tijdens de eerste editie, nog onder de naam Jera Open Air, is het festival niet veel meer dan een platte kar voor de deur van het jongerencentrum tijdens de kermis van dat jaar. In de beginjaren worden lokale bands en coverbands geboekt voor wie even een pauze wil van de botsauto’s en suikerspinnen.

Het evenement groeit gestaag, en neemt vanaf 2000 de naam Jera On Air aan. Met de groei worden ook de bands groter: van lokale bands ,via Heideroosjes en Peter Pan Speedrock naar 2007 en 2008 wanneer het festival internationaal vooraanstaande acts als Mad Caddies, Dog Eat Dog, Agnostic Front en Madball weet te boeken. Dat is ook het moment dat het festival zich loswrikt van het jongerencentrum.

Ewals zegt over die tijd: “De financiën van Jera 2007 waren zo groot geworden, dat het te risicovol werd voor het jongerencentrum. Toen hebben we een eigen stichting opgericht, waar ik de directeur van werd. We konden daarmee nog meer boeken wat we zelf mooi vonden.”

Zelfstandig festival

Ewals deed in de beginjaren de boekingen rechtstreeks bij de bands. Daar kregen ze lucht van bij Mojo, het grootste boekingskantoor van Nederland. Sjoerd herinnert zich dat een boeker van Mojo contact met hem opnam: “Die belden mij op in mijn ouderlijk huis, met: waarom boeken jullie bands zonder dat ik daar iets vanaf weet? Mijn antwoord was simpel: jij biedt ze mij niet aan, dan moet je dat doen.” En zo geschiedde. Sindsdien werkt Jera On Air samen met Mojo voor hun boekingen, die na een kijkje op het festival hun acts daar wel neer durfden te zetten.

De twee zijn echter wel twee losse organisaties. Jera opereert zelfstandig en valt niet onder een groter concern, zoals bijvoorbeeld Lowlands van Mojo is, Mysteryland van ID&T/Superstruct en Best Kept Secret van Friendly Fire. Daarmee is het een van de weinige zelfstandige festivals, en dat heeft voor- en nadelen: “Het is wel af en toe lastig, zeker omdat de bedragen zo hoog worden, waarmee ook de risico’s groter worden.” Voor een groter bedrijf is het makkelijker om daarin mee te kunnen.

“Tegelijkertijd zitten we niet vast aan verplichtingen. Bands kunnen bij onderhandelingen over een show in de AFAS niet ook een show op Jera eisen, terwijl wij dat misschien niet willen. We zijn echt volledig independent.”

Oplopende kosten en ticketprijzen

Ewals stipt het al even aan: een uitdaging voor met name een zelfstandig festival is de steeds hoger wordende kosten. “We betalen nu voor het programma van drie dagen meer dan voor de vier dagen van vorig jaar. Alle materiaalprijzen en kostenprijzen zijn omhoog gegaan, de uurprijzen voor personeel zijn sterk omhoog gegaan en de artiestenprijzen zijn ongelooflijk veel omhoog gegaan. Dat heeft ermee te maken dat de clubshows het tegenwoordig zo goed doen, en dat artiesten met dynamic pricing en golden circles zoveel geld ophalen, dat ze de prijs bij festivals nog eens met een factor 1,5-2 verhogen.”

De stijgende prijzen zijn ook voor de bezoeker voelbaar. Waar je vorig jaar nog € 189,- betaalde voor drie dagen Jera, kost dit nu € 239,-. Een fixe prijsstijging, die groter is dan dat van festivals zoals Graspop. Door hun schaalgrootte hebben zij meer opties om klappen op te vangen, voor kleinere festivals is dat moeilijker. Zo zagen we onlangs al Graveland 2025 geannuleerd worden wegens de financiën.

Jera On Air 2025 gaat gelukkig gewoon door. Toch is de stijging in ticketprijzen niet voldoende om dit te bewerkstellen. “We moeten nu meer bezoekers binnenhalen dan vorig jaar, tegen een hogere ticketprijs, alleen maar om quitte te spelen. Daar houden we dus helemaal niks aan over, er verdient niemand iets. Het is gewoon heel lastig, en daar moeten we heel hard voor werken. We moeten er echt alles aan doen.”

Om het festival te kunnen laten bestaan is er dus groei nodig. Zowel in ticketprijs, als in ticketaantallen. In 2024 waren er tot 15.000 bezoekers per dag. Er is ruimte in de vergunning en het terrein om dit op te hogen. Daarnaast krijgt het festival een beetje subsidie vanuit de provincie, en zijn er sponsoren.

Vrijwilligers zijn de grote kracht

Wellicht het belangrijkste onderdeel is daarmee nog niet benoemd: Jera draait op maar liefst 1200 vrijwilligers. Van de directie tot degenen die je op het parkeerterrein een plekje aanwijzen. Dat is een bijzonder gegeven in een wereld waarin steeds minder mensen vrijwilligerswerk doen.

Sterker nog, het festival beweegt zich tegen die trend in: “We zien nog steeds dat het vrijwilligersaantal groeit, omdat mensen er ook gewoon graag bij zijn. Het gaat rond dat het goed is georganiseerd, dat we goed voor de mensen zorgen. En wij zijn er ook blij mee: juist die vrijwilligers hebben zoveel commitment, en werken zo hard, dat ze vaak beter, gemotiveerder en fijner werken dan mensen vanuit uitzendbureaus.”

Een plafond voor verder groeien op basis van vrijwilligers lijkt dus nog niet in zicht. Wel ziet Sjoerd ook de nadelen van deze constructie: “Ik kan me voorstellen dat er een maximum aan zit. Er gaat zoveel tijd inzitten naarmate het groter wordt, dat het uitbesteden van bepaalde taken een optie zou kunnen zijn. Dat kan je ook invullen door teambreed een dag in de week minder te gaan werken, en die dan tegen een kleine vergoeding in te zetten voor Jera. Dan kan het nog steeds op een semi-vrijwillige basis zijn. Er zijn best veel mogelijkheden te vinden waardoor je niet per se moet betalen. Want betaald is niet per se beter.”

Jera On Air 2025

Eind juni is Jera dankzij de vrijwilligers, sponsoren, provincie en natuurlijk de bezoekers weer het epicentrum van de punk, hardcore en metalcore in Ysselsteyn. De vorige editie werd door jullie nog verkozen tot het beste festival van 2024, ook won het een Festileaks Festival Award in de categorie beste sfeer. Om het dit jaar mee te maken heb je natuurlijk wel een ticket nodig. Ze zijn nog te koop, voor € 239,- ben je erbij. Liever een dagje? Dat is mogelijk voor € 119,-. Drie dagen toegang tot de camping kost € 40,-.