Het grootste deel van de Graspop 2024 line-up is bekend. Hoog tijd dus om dieper in het affiche te duiken. Vandaag aandacht voor Batushka, de ‘gestolen’ band die dit jaar in Dessel staat.
Black metal staat bol van de vreemde gebeurtenissen. Zo zijn de kerkverbrandingen en moorden bij een redelijk breed publiek bekend. Een minder bekend verhaal is het verhaal van Batushka. Een Poolse black metal band die in 2018 ‘gestolen’ is van de oprichter.
Dit jaar staat de ‘gestolen’ versie van Bartłomiej Krysiuk zaterdag 29 juni op Graspop Metal Meeting 2024. De versie van oprichter Krzysztof “Derph” Drabikowski treedt een dag later op op Hellfest Open air 2024. Hoe kan het dat er nu twee bands bestaan die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, en allebei de naam Batushka dragen? We duiken er dieper in.
Oprichting
Het is de lente van 2015. De Poolse multi-instrumentalist Krzysztof Drabikowski, ook wel bekend als Derph, zit in zijn studio YouTube videos van Orthodoxe kerkmuziek te kijken. In de reacties wordt hij getriggered door de opmerking “God’s hymns are more metal than any satanic black metal music out there”. Gedurende 2015 gaat hij aan de slag met een nieuw idee; Orthodoxe zang combineren met black metal.
In eerste instantie rekruteert hij zijn vriend Lech voor de zang en teksten. Wanneer blijkt dat het Lech niet lukt om teksten te schrijven in Oudkerkslavisch – een taal uit de 9e eeuw, die al lang dood is – besluit Derph de band als zijn solo project op te pakken. Maanden later, nadat alle nummers opnieuw opgenomen zijn door hemzelf en drummer Marcin Bielemiuk, komt Derph per toeval Bartłomiej Krysiuk tegen.
Hij vraagt Bart om als gastzanger deel te nemen aan het album. Bart, die op dat moment een kleine platenmaatschappij bezit, ziet dit wel zitten, en suggereert dat hij ook kan helpen met het drukken van het album. En zo geschiedde; het album komt uit en wordt met lovende kritieken ontvangen.
De breuk
Na het uitbrengen van het album begint het ook direct binnen de band te rommelen. De spanningen lopen uiteindelijk zo hoog op, dat Derph op 23 december 2018 via het Instagram account van Batushka laat weten dat hij vocalist Bart “wegens ongepast gedrag” uit de band heeft gezet. Een week hierop haalt Bart het bericht offline, en maakt hij via het Instagram account bekend dat niet hij, maar Derph de band moet vertalen.
Zowel Derph als Bart hebben een eigen versie van het verhaal. Gezien niemand buiten Derph en Bart zeker weet welke versie de waarheid is, vertellen we beide versies van het verhaal. Aan jou de optie om zelf een kant in het verhaal te kiezen.
Krzysztof “Derph” Drabikowski
Het verhaal van Derph is er een van diefstal, bedrog en een afwijkende visie. Dit is hoe Derph het vertelt. De problemen beginnen na het uitbrengen van het album. Litourgiya wordt goed ontvangen, en verkoopt waarschijnlijk goed. Toch krijgt Derph dit geld maar nooit te zien. Telkens is er weer een ander smoesje. Dit ondervinden ook de sessiemuzikanten, die ervoor zorgen dat de muziek live ervaren kan worden. Het is geen uitzondering dat deze muzikanten meer dan een half jaar moeten wachten op de uitbetalingen.
Alle problemen ten spijt, zorgt de populariteit van het album ervoor dat de band uitgenodigd wordt voor concerten. Het contact met de organisatoren verloopt via Bart, die meer ervaring heeft met dit soort werk. Achteraf is Derph er zeker van dat Bart de touwtjes in handen wilde houden om hem buiten de financiële huishouding van de band te houden.
In de bovenstaande video vertelt Derph hoe Bart tijdens deze periode de druk bij hem opvoert: er moet snel een tweede Batushka album komen. Derph was echter nog niet blij met het resultaat, en stelt het uitbrengen van het album uit. Hier tekent zich ook een verschil af tussen de twee kemphanen. Derph beschouwt de band als zijn kind. Het was nooit zijn idee om de muziek massaal te verspreiden, het zou op zijn computer blijven staan, en wellicht in kleine oplage worden verspreid.
Nadat de release datum van het tweede album wordt verlaat, verklaart Bart dat hij de band verlaat. Niet lang hierna komt Derph erachter dat Bart muzikanten heeft ingehuurd, om een album op te nemen dat hij wil uitbrengen als het tweede Batushka album, achter de rug van Derph om. Dit proces duurt maanden. De dag nadat Bart dit afgerond heeft, is de dag dat hij Derph laat weten de band te verlaten. Daarnaast registreert Bart Batushka als zijn eigen trademark. Twee dagen later, op 23 december 2018 zet Derph het Instagram bericht online dat hij Bart uit de band zet.
Niet veel later wordt zijn toegang tot de socialmedia-accounts door Bart ontnomen. Ook zet Bart een bericht online dat niet hij, maar Derph uit de band is gezet. Derph schakelt een advocaat in, en een jarenlange juridische strijd ontvlamt. In eerste instantie verbiedt de Poolse rechtbank Barts versie van Batushka om gedurende de looptijd van de rechtszaak te touren, en muziek uit te brengen onder de naam Batushka. Later wordt dit verbod teruggedraaid.
Dat betekent ook dat Bart met zijn versie van Batushka weer muziek uitbrengt en tourt. Dat Derph hier geen fan van is, is duidelijk. In de weinige interviews die de oprichter van de band geeft, maakt hij dankbaar gebruik van de mogelijkheid tot moddergooien. Zo laat hij optekenen dat hij hoopt dat Bart overlijdt aan een overdosis Poolse kool, als gevolg van het stress eten naar aanleiding van het constant bespelen van mensen.
Bartłomiej Krysiuk
Bart zijn verhaal is compleet anders, en wordt voor een groot deel bevestigd en aangevuld door Marcin Bliemeiuk, de drummer ten tijde van het eerste Batushka album. Dit is hoe Bart het vertelt. De inbreng van Bart en drummer Marcin Bielemiuk is véél groter dan altijd is verteld door Derph. Niet Derph, maar hij staat achter het succes van de band.
Niemand twijfelt aan de bijdrage van Derph aan de totstandkoming van het album. Echter, hij heeft het niet in zijn eentje gedaan. Bart is de belangrijkste investeerder, is verantwoordelijk voor het concept van de band en hoe iedereen deze waarneemt. Alle kleding, foto’s, decorontwerp en de apparatuur komt van Bart. Dit heeft hij bedacht, gemaakt en betaald met zijn eigen geld.
Derph zorgde voor de gitaren, Bart voor de zang en Bielemiuk voor de drums. Dit komt overeen met het verhaal van Bielemiuk, die verder vertelt dat Batushka helemaal niet het levenswerk van Derph is. Het was nooit een serieuze band, maar gewoon een grap. Het doel van Batushka was het uitbrengen van een album, niets meer. Al het succes hierna is te danken aan Bart. Er zijn namelijk in de ogen van Bielemiuk veel betere bands dan Batushka. Wat de band echter speciaal maakt, is de vibe, de optredens. En dat is enkel te danken aan Bart.
Verder laat Bielemiuk weten dat hij begin 2018 door Derph uit de band is gegooid nadat hij kritiek had op het gedrag van Derph. Dit is normaal gedrag voor Derph, die geen enkel respect heeft voor andere muzikanten en de fans.
Juridische strijd
Mogelijk heeft Bart dus inderdaad een veel grotere rol in de populariteit van de band. Ook de situatie na het uitbrengen van het eerste album wordt door Bart anders beschreven. Zo geeft hij aan dat Derph geen contracten wilden tekenen voor de concerten, en investeringen in apparatuur en podiumontwerp. Bart is verantwoordelijk voor het organiseren van alle concerten, het betalen van de salarissen, het organiseren van de repetities en alle overige zaken rondom Batushka, Derph ontvangt alleen salaris.
De situatie die Bart schetst is er één waar Derph zijn imago voortbouwt op het harde werk van Bart. Derph gaat naar concerten die door iemand anders zijn georganiseerd, praat onzin, zet een privé Instagram account op, creëert een alternatieve realiteit en publiceert in paniek een bericht dat je band gestolen is. Gooit vervolgens nog meer modder naar Bart, en iedereen gelooft Derph. Uiteindelijk is Bart er klaar mee, en besluit hij dat ze uit elkaar moeten gaan. Hij wil nog tot een overeenkomst met Derph komen, maar krijgt hem niet te pakken. Niet lang daarna uploadt Derph zijn bekende Youtube video.
Er volgt een jarenlange juridische strijd, die nog altijd niet afgerond lijkt. De financiële impact hiervan zorgt ervoor dat Bart de tour naar Noord-Amerika en Australië annuleert. Insiders in de metal en Derph spreken dit overigens tegen. Zij halen een tegenvallende kaartverkoop aan als oorzaak. De Europese tour gaat wel door en brengt de band langs onder andere het Nijmeegse Fortarock.
Going forward
Momenteel kent de wereld twee Batushka’s. Die van Drabikowski, en die van Krysiuk. Na de split hebben beide bands nieuw werk uitgebracht. Zo brengt Bart zijn versie kort na de split Hospodi uit. Een minder zwaar en commerciëler album dan Litourgiya. Het album kan rekenen op veel kritiek van oude Batushka fans, die voor het grootste deel de kant van Drabikowski kiezen.
Beide bands zijn weer actief aan het touren. Zo is de versie van Bart dit jaar in Zuid-Amerika én Europa te aanschouwen op onder andere Graspop. De versie van Derph staat op onder andere Hellfest, en zijn ze niet alleen in Europa, maar ook in Noord-Amerika te aanschouwen.
Graspop 2024
Hoe je het wendt of keert, Bart staat dit jaar met zijn versie van Batushka op Graspop 2024. Of je een kant kiest in dit verhaal, en of dat ervoor zorgt dat je juist wel of niet uitkijkt naar het optreden is aan jou.
Kaarten voor Graspop zijn nog altijd te koop. De donderdag en zaterdag zijn wel al volledig uitverkocht. Batushka staat zaterdag op het programma. Benieuwd wat er nog meer opvalt aan de line-up? Hier lees je het. Ook hebben we nog een artikel met alle Graspop Metal Meeting line-up posters en een artikel met 19 onvergetelijke momenten uit de Graspop Metal Meeting geschiedenis in de aanbieding. Uitgelezen? Bereid je dan goed voor op het festival met onze playlist.
