De laatste fatsoenlijke festivalzomer is alweer meer dan twee jaar geleden en de evenementenbranche zit nog altijd hartstikke op slot. Ook bij de meest recente persconferentie wederom geen versoepelingen voor de cultuursector. De vraag rijst: hoe zeker is de festivalzomer van 2022? Welke problemen moeten nog opgelost worden en hoeveel vertrouwen heeft de branche dat dat op tijd gebeurt? Festileaks doet een ronde langs de velden.
“Niets is zeker”, reageert Willem Westermann van de Vereniging van Evenementenmakers op de vraag of we een festivalzomer kunnen verwachten in 2022. Het trauma van vorig jaar is nog vers in het geheugen: de eerste Lowlands-tenten stonden net, toen de bouwers het nieuws kregen dat ze weer mochten afbreken als gevolg van nieuw aangekondigde coronamaatregelen.
Uit een publicatie van onderzoeksbureau Respons uit december blijkt dat de verwachtingen van de evenementenbranche op een terugkeer naar het oude normaal in 2022 niet groot zijn. Slechts 28 procent verwacht dat hun evenement dit jaar als ‘vanouds’ kan worden georganiseerd. Ruim 60 procent rekent op beperkende maatregelen.
Toch stemmen berichten uit het buitenland positief. In Spanje is de regering ver met een plan om monitoring en aanpak van covid om te gooien. De directeur van het Deense RIVM voorspelt dat in maart het ‘normale leven’ weer terug is en maatregelen zijn verdwenen. Dat is ruim op tijd voor het festivalseizoen.
Maar niet alleen maatregelen dreigen organisatoren in de weg te zitten. De branche kampt met tekorten, onzekerheid met tourende acts, een afbouwend garantiefonds en een gestagneerde ticketverkoop. We lopen ze één voor één na met experts uit het veld.
Tekorten in materiaal en personeel
Er is een tekort aan allerlei faciliteiten zoals toiletten, tenten en hekken. Maar vooral het gebrek aan personeel heeft de aandacht van organisatoren. “Veel mensen die voorheen in de evenementenbranche werkten hebben ander werk gevonden, bijvoorbeeld in de bouw”, vertelt Bente Bollman, de woordvoerder van Lowlands en Down The Rabbit Hole.
Eventure, een uitzendbureau gespecialiseerd in het leveren van festivalcrew, heeft ontzettende last van dit personeelstekort. Directeur Rob Seveke verklaart de leegloop: “Onze mensen willen werken, maar als het steeds afgezegd wordt denken zij op een gegeven moment: ‘Het is klaar.’”
Toch ziet hij het positief in. “Om dit op te lossen gaan wij de samenwerking aan met verschillende partijen. We proberen een gemeenschappelijke agenda te krijgen om elkaar vooruit te helpen.” Helemaal zoals vanouds zal het niet worden. “Ik kan gewoon geen garanties geven, maar zolang er leven is zijn er kansen.”
Ook Bollman verwacht puntje bij paaltje niet dat de tekorten de doorgang van een festival in de weg zullen staan: “Ook met een gebrek aan personeel vinden wij een weg.” Westermann van het VVEM sluit zich bij hem aan: “Daar verwachten we wel uit te komen.”
Onzekerheid bij artiesten
Een ander potentieel gevaar is dat door afzeggingen van artiesten er uiteindelijk geen festival line-up meer overblijft. Peter Verkennis, festivalbaas van het Limburgse Bospop, speculeert openlijk bij 1Limburg: “Een aantal Amerikaanse bands zegt nu al de Europese tournees af. Houden we uiteindelijk nog wel genoeg artiesten over?”
Die onzekerheid wordt gedeeld door Kim Bloem, hoofdboeker bij Mojo, in een eerder interview met Festileaks: “Ik heb soms het gevoel dat elke headliner die bevestigd is elk moment toch nog kan uitvallen.”
Dat festivals doorgaan met de line-up zoals die is aangekondigd, is maar zeer de vraag. Het zou in een enkel onfortuinlijk geval er voor kunnen zorgen dat er geen fatsoenlijke festivaldag overblijft, maar over het algemeen leert de ervaring dat festivals wel doorgaan met wat gaten in de line-up. Zeker met de bestaande knaldrang zal het publiek dat wel verkroppen. Maar dat het een factor is om rekening te houden in het festivalseizoen 2022 is zeker.
Afbouwend garantiefonds
Dan het geld. De overheid kondigde gelukkig afgelopen december aan dat de garantiefondsen weliswaar verlengd worden, maar met een hoger eigen risico. De verwachting is dat organisatoren bij een eventuele annulering dit jaar het eerste kwartaal maximaal 90 procent vergoed krijgen en het tweede en derde kwartaal 80 procent. Vorige zomer werd nog 100 procent vergoed. Hoe problematisch is dit verhoogde eigen risico voor organisatoren?
Wat in ieder geval niet helpt is dat er steeds minder spek op de botten is. Uit een ander onderzoek van Respons van afgelopen november bleek dat de evenementensector met de nieuwe beperkingen in die maand een extra omzetverlies van 300 miljoen leed. Dit kwam bovenop het omzetverlies van heel 2021, dat was zo’n 5,1 miljard.
Toch lijkt ook dit punt de uiteindelijke doorgang niet in de weg te staan. Timo Kragting is verantwoordelijk voor marketing en creatieve programmering van Chasing The Hihat, de organisator van events als Oranjebloesem en eilân. Hij benadrukt dat veel festivals toch al kosten hebben gemaakt in deze fase van de organisatie. “Als je als festival nu dan zegt: ‘Dat garantiefonds is minder, dus we stoppen er maar mee’, dan heb je ook een probleem. Die kosten die je tot nu toe gemaakt hebt kun je niet laten vergoeden. Voor grote festivals is de kans om te stoppen al geweest.” Westermann concludeert: “Organiseren zal duurder worden, maar dat is geen reden om het niet te doen.”
Terughoudendheid bij kaartverkoop
Ook speelt de terughoudendheid van het publiek mee. De kaartverkoop voor veel evenementen loopt momenteel niet hard. “Festivalgangers hebben nog tientallen kaarten op voorraad en zijn minder happig op nieuwe. Maar áls de hele boel opengegooid wordt gaan die kaarten weer super hard. Dat maakt de marketing moeilijk. Normaal zie je aan de kaartverkoop of je de juiste beslissingen maakt.”
“Sommige organisatoren zullen zeggen: ‘Ik durf dat risico nog niet aan.’ Zeker evenementen zonder kaartverkoop zullen niet mega-enthousiast weer opstarten. Sommigen kunnen ervoor kiezen om nog een jaartje te wachten”, aldus Westermann van VVEM. “We willen graag organiseren, maar eisen onderhand ook zekerheid. Je wil niet organiseren om het later niet door te zien gaan, je wil het zeker weten.”
Hoe zeker is die festivalzomer van 2022?
Tekorten dreigen, het garantiefonds bouwt af, tickets verkopen is lastig en de komst van artiesten is soms onzeker. Uit de rondvraag blijkt echter dat geen van deze factoren een showstopper is. Geconcludeerd kan worden dat er een voorzichtige positiviteit heerst bij de gesproken organisatoren, mede met dank aan de optimistische berichten uit het buitenland.
“Het heeft geen zin om bij de pakken neer te gaan zitten”, zegt Seveke van Eventure. En dat beaamt Kragting, die redelijk zeker is van een festivalzomer: “De festivalbranche is een heel optimistische branche. Het verlangen is natuurlijk alleen maar groter geworden.” Bollmann, concluderend: “Zodra het mag, staan we er. We hebben goede hoop en zijn druk bezig met de voorbereidingen.”
Lowlands 2022
