Le Guess Who? reserveerde gisteren de grootste zaal in TivoliVredenburg voor anonieme, onzichtbare muzikanten in een quasi ondoorzichtige kubus waarop aldoor visuals geprojecteerd werden. Ook de artiesten die wél zichtbaar waren, leken zich donderdag een beetje in te houden. Behalve curator Slauson Malone 1.
Tijdens zijn openingsavond probeerde het immer experimenterende festival Le Guess Who? gisteren eindelijk iets uit waarover ze naar eigen zeggen al jaren fantaseerden: een concept waarbij artiesten geheel anoniem en zo goed als onzichtbaar op het podium eens helemaal hun eigen ding konden doen.
Dat is in zekere zin best eigenaardig. Gaan mensen niet net naar festivals om de artiesten waarvan ze thuis enkel de muziek kunnen horen live aan het werk te zien? En is het niet net die connectie met de performers die van een concert zo’n bijzondere ervaring maakt? Wat zouden deze anonieme acts te verbergen hebben?
Wie dan?
Le Guess Who? is niet meteen een festival waarop artiesten argwanend ontvangen worden omdat je er een beetje anders uitzien, eerder integendeel. Waarom zou je dan in zo’n kubus kruipen? Wou Armin van Buuren graag eens een edgy ambientset spelen? Droomt André Hazes Jr. van een carrière als Engelstalige soundcloudrapper?
Of stonden hier hele bekende artiesten die het zich onder eigen naam nauwelijks nog kunnen veroorloven om een uur lang onbezorgd te jammen zonder ook maar één van hun hits te spelen? Het antwoord op die vragen kwamen we vooralsnog niet te weten.
De tweede van drie anonieme sets begon zoals te vrezen viel. Het licht werd gedimd, de tollende LGW?-vraagtekens op de buitenwanden van de kubus werden vervangen door nieuwe visuals, en uit de speakers kwamen aarzelende, gelaagde, aanvankelijk schijnbaar uit toevallige omgevingsgeluiden samengestelde soundscapes.
Normaal zie je dan een artiest op het podium stappen, weet iedereen dat het begonnen is, en wordt het meteen stil. Maar in het aanschijn van deze ietwat anonieme installatie werd er gisteren nog een tiental minuten door het concert heen gepraat, alsof er niet iemand op het podium het beste van zichzelf stond te geven.
Langzamerhand wist de onherkenbare band in de kubus echter steeds meer bezoekers aan zich te kluisteren. De aanvankelijk zo vluchtige muziek werd steeds innemender en melodieuzer, de visuals bleken behoorlijk bedwelmend, en toen de muzikanten tijdens een welgemikte drumroffel halverwege het concert plots even door het doek heen schemerden, zat iedereen op het puntje van zijn stoel.
Experiment geslaagd, al zou het zonde zijn als er de komende jaren meer artiesten in deze onheilspellende kubus zouden verdwijnen. Daarvoor zien we ze veel te graag.
Lost Girls
Net als vorig jaar leek Le Guess Who? donderdag verder in te zetten op eerder ingetogen artiesten die zich wat inhouden op het podium. In Pandora zaten Jenny Hval en Håvard Volden van Lost Girls aan een soort bureautafel vol instrumenten en apparaten. “Let me take a sip from my office tea,” zei Hval met een grijns. Beide performers moesten op zoveel knopjes duwen dat het lastig was om de rockband uit te hangen, legde ze uit, en dus hadden ze ook maar meteen voor een kantooroutfit gekozen. Of Volden in 1995 écht in hetzelfde pak zijn Rooms-katholieke vormsel onderging is onduidelijk, maar de synths en beats die hij tevoorschijn toverde, deden regelmatig denken aan de elektronische muziek uit die periode. In combinatie met de gezongen overpeinzingen van Hval, die onder meer uitlegde waarom ze tijdens de pandemie graag een hamburger had willen zijn, klonk de band echter volstrekt uniek.
Tirzah
Ook Tirzah was even later in Ronda haar ingetogen zelf. Ze stond met slechts één muzikant op het podium, vermoedelijk omdat ze op het laatste moment inviel voor het gecancelde concert van Johnny Greenwood en Dudu Tassa. Daardoor zag ze er in haar dooie eentje en kenmerkend comfortabele plunje in het felwitte spotlicht nog meer dan anders uit alsof ze al slaapwandelend op het podium was beland. Haar mijmerende vocalen kregen echter stevige muzikale steun, de ene keer met schurende gitaren, dan weer met verdronken ravebeats die van post-dubstepper Burial hadden kunnen zijn (díe hadden ze wel eens anoniem in de Grote Zaal mogen zetten). De prachtige samenzang met Coby Sey, die haar show vorig jaar op Rewire naar een hoger niveau tilde, werd gemist, maar verder was dit een hele mooie show.
African Head Charge
Als Le Guess Who? gisteren überhaupt een headliner had, dan was dat vermoedelijk de geestverruimende dubreggaeband African Head Charge. Hart en hoofd van die band is al meer dan dertig jaar Bonjo Iyabinghi Noah, een van oorsprong Caraïbische zanger en percussionist. Die vestigde zich inmiddels in het West-Afrikaanse Ghana, en kwam gisteren met vuur de nieuwe plaat verdedigen waarvoor hij zich liet inspireren door plaatselijke muziektradities. Bij momenten roken de synths en gitaren wel heel erg naar de met pop aangelengde wereldmuziek uit de vorige eeuw, maar de dubgrooves, polyritmes en Afrikaanse chants klonken gelukkig nog steeds kraakvers.
Ondanks de oude beelden op de achtergrond van het Windrush-schip dat de eerste Caraïbische immigranten naar Engeland bracht, leek Noah vanavond geen zin te hebben om aan te klagen hoe kwalijk sommige van deze mensen de afgelopen jaren behandeld werden, en er zich vooral van te willen verzekeren dat iedereen zich ‘irie‘ voelde. Het werd daardoor een wat gezapigere show dan verwacht gezien de toestand in de wereld vandaag, maar de positieve vibes deden ook best deugd.
Slauson Malone 1
Positieve vibes vielen er niet te rapen bij Jasper Marsalis (zoon van jazzmuzikant Wynton) en cellist Nicky Wetherell, samen Slauson Malone 1. Die bouwden in het begin tergend langzaam de spanning op met avant-gardistisch getokkel op akoestische gitaar en cello, alvorens Marsalis eindelijk zijn eerste vocalen in een met opzet mismeesterde microfoon plofte. Muzikale pijnscheuten en vocale uitvallen kenmerkten het hele concert, dat qua sound regelmatig aanleunde bij artiesten als King Krule en Oneohtrix Point Never. Vooral Marsalis leek er echter een erezaak van te maken om het op een krijsen te zetten telkens het een beetje te gezellig en coherent dreigde te worden, en ging op een bepaald moment ook zo wild tekeer in het publiek dat het zeer de vraag was of iedereen in de zaal zich nog wel veilig voelde.
Probeert deze getalenteerde jongeman zich op deze manier te ontworstelen aan een roemrijke muzikale familie, met een vader die de traditionele jazz belichaamt? We durfden het hem niet vragen, maar een iets minder confronterende houding op het podium zou misschien geen kwaad kunnen, zeker op een festival waar veel mensen niet weten wat ze mogen verwachten. Al bedankte hij op het einde wel gewoon beleefd voor de uitnodiging om dit jaar zijn eigen programma te cureren.
Daarmee maakte Marsalis formeel een einde aan een boeiende maar enigszins onbevredigende eerste festivalavond. Maar niet getreurd, want de komende drie dagen zien er nog ontzettend veelbelovend uit, met vrijdag onder meer Tom Skinner.
Le Guess Who? 2023
