De eerste namen voor Pinkpop 2024 zijn bekend: Ed Sheeran, Calvin Harris en Måneskin zijn dit jaar de headliners. Daarmee waait er een frisse wind over het Megaland-terrein: voor het eerst in bijna 20 jaar sluit er geen klassieke rockact van het kaliber Pearl Jam, Metallica of Foo Fighters af. Dat stuit op flink wat kritiek, maar het is een moedige poging van Pinkpop om het tij te keren.
Pinkpop past z’n koers aan richting de toekomst. Door geen klassieke rockafsluiter te boeken, komt voor het belangrijkste festival van Nederland (eindelijk) de weg vrij om zich volledig te richten op een nieuwe generatie festivalgangers. Heel atypisch voor het festival gebeurt dat met weinig concessies, wat leidt tot een van de meest consistente line-ups uit de recente geschiedenis van het festival.
Dreigende vergrijzing
In 2005 liet Pinkpop voor het laatst geen rockbands afsluiten: dat jaar moesten de voetjes van de vloer met Faithless, The Prodigy en The Chemical Brothers. Het werd commercieel een rampzalige editie en daarna ging het roer om: er zouden voortaan altijd mega-rockacts te vinden zijn in Landgraaf.
Het bleek voor lange tijd een winnende strategie voor Pinkpop, maar naar mate de jaren vorderden ontstond een nieuw probleem. Die ‘mega-rockacts’ waren eigenlijk allemaal wel een (of vijf) keer geweest en nieuwe namen in het genre groeiden maar moeilijk door. Eerder dit jaar sloeg het festival alarm: vergrijzing dreigt, niet alleen bij de acts, maar ook bij bezoekers. Hoe toekomstbestendig is het langstlopende festival van de wereld nog als het geen nieuw publiek aan zich kan binden?
Vlees noch vis
Maar er speelt nog iets anders. Pinkpop zette jarenlang in op het “voor ieder wat wils”-model. Dat leverde vaak dubieuze combinaties op, met Doe Maar in het voorprogramma van Rammstein of Armin van Buuren die het licht uit mocht doen na The Cure. Maar het succes daarvan neemt rap af in een tijd dat men door geëxplodeerde ticketprijzen meer dan ooit een keuze moet maken wat ze wel en wat ze niet bezoeken. Voor 145 euro (dagkaart) moet een festival wel écht leuk zijn. “Voor ieder wat wils” slaat anders al snel om in “vlees noch vis”. Een ander festival dat meer in de eigen bubbel past, trekt voor grofweg dezelfde entreeprijs anders meer aan.
Dat moet anders, moeten ze bij Buro Pinkpop gedacht hebben. Pompen of verzuipen. En dus gooit de organisatie dit jaar het roer om. Misschien deels noodgedwongen door een headliner-tekort, maar als het toch een keer moet gebeuren: waarom dan niet van de nood een deugd maken. En dus presenteerde het vandaag drie frisse headliners: Ed Sheeran, Calvin Harris en Måneskin. Fris, omdat ze ieder nog nooit het festival afsloten en bovendien mateloos populair zijn bij jonge mensen. Ook de rest van de affiche lijkt helemaal uitgezocht voor precies die doelgroep.
Tienermeiden hebben ook muzieksmaak
De organisatie komt de ‘klassieke Pinkpop-ganger’ heus iets tegemoet – Royal Blood, Greta Van Fleet en Limp Bizkit mogen ook nog komen – maar genoeg voor een duur weekendticket zal het voor velen niet zijn. Dat dat hard aankomt bij een groep festivalgangers die Pinkpop jarenlang hun thuis noemden, is te zien in de klachtenstroom op met name de Facebook-pagina van het festival. Zij zijn (begrijpelijkerwijs) teleurgesteld in ‘hun’ festival en schreeuwen nu moord en brand over het programma, dat van een ‘ongekend laag niveau’ zou zijn. Een line-up voor ‘gillende tienermeiden’, of erger nog: ‘mensen die weinig met muziek hebben’.
Maar dat is natuurlijk de grootst mogelijke onzin. Mensen die zichzelf als ‘muziekliefhebber’ bestempelen, maken nog wel eens de denkfout dat de persoonlijke smaak gelijk staat aan goede smaak. Maar vergis je niet over de toewijding van fans van Sam Smith, Louis Tomlinson, Hozier of Froukje. Daar is niks ‘casual’ aan: dat zijn even grote liefhebbers als wie dan ook, die er – net als fans van Bruce Springsteen – alles voor over hebben hun idool aan het werk te zien.
Plus: wat zou er eigenlijk überhaupt mis zijn met het boeken voor ’tienermeiden’? De jeugd heeft doorgaans prima voelsprieten over wat de eeuwigheid heeft: het publiek stond echt niet vol met veertigplussers bij de Stones in de sixties, Doe Maar in de eighties, Pearl Jam in de nineties of Muse in de zeroes.
Samenhangend
De affiche van Pinkpop 2024 is eigenlijk maar moeilijk echt objectief slecht te noemen. Het aantal acts dat de Ziggo Dome of groter vult is op geen enkel ander Nederlands festival zo groot. Idem voor het cumulatieve aantal streams van acts op de line-up.
Natuurlijk, het had hier en daar nog best een tandje spannender gekund. Een act als Dua Lipa (die het Belgische Rock Werchter wist te strikken) past ook prima in dit verhaal, maar heeft net een tik extra relevantie. Het was misschien bovendien een mooi moment geweest om eens af te stappen van de afhankelijkheid van slechts 3 ultieme afsluiters, en in plaats daarvan te gaan werken met een groter aantal aan kleinere (co-)headliners.
Maar zo hou je altijd wat. De line-up van Pinkpop 2024 is bovenal meer dan ooit een samenhangend geheel. Er zit consistentie in de richting die het festival op wil, in plaats van verdwaalde indie (The War on Drugs, Courtney Barnett, Parcels) of metal (Hollywood Vampires, Deftones, The Hu) acts op hoge spots erbij te boeken. Pinkpop laat meer dan andere jaren een duidelijke visie zien: een koers waarmee ze nog jaren vooruit denken te kunnen, in plaats van te moeten vertrouwen op telkens datzelfde rijtje van 15 rockacts.
Op een dergelijke manier kleur bekennen zal niet zonder slag of stoot zijn gegaan binnen de Pinkpop-organisatie. Linksom of rechtsom blijft het een gok om een bewezen strategie aan te passen. Dat vergt lef, en daar mag best lof voor zijn.
