Appelpop beleefde afgelopen weekend hun beste editie ooit. Waar het gratis festival de afgelopen jaren veel experimenteerde met de indeling van het terrein, de muzikale identiteit en de invulling van sponsorships, viel dit jaar alles op z’n plek als een kloppend geheel. Hoog tijd om het festival te gaan behandelen voor wat het is: één van de meest toonaangevende events van Nederland, met een unieke en zelfs cruciale rol in het festivallandschap.
Wat is dat toch met Appelpop? Al dertig jaar wordt er in Tiel een dijk van een evenement neergezet dat kan rekenen op 100.000 tot 150.000 bezoekers. Een serieuze prestatie. En toch heerst er een sfeer waarbij bezoekers het festival niet altijd even serieus te nemen, er soms met een bepaald dedain naar kijken of gewoon algeheel mopperen op wat er allemaal niet goed gaat. Het leidt ertoe dat de mensen die het wél leuk vinden, ook direct de noodzaak voelen om te verdedigen waarom dat zo is, of zelfs om het eigen enthousiasme af te zwakken (‘het is nou eenmaal in de buurt’ of ‘ik ga alleen maar even kort, hoor’).
Hete adem
Tekenend is dat de organisatie voor afgelopen editie met een campagne kwam: “Waarom is mijn bier zo f$%king duur?!”. Sympathiek bedoeld natuurlijk, maar als je er over nadenkt eigenlijk jammer dat het nodig is. Het antwoord op die vraag kan elk weldenkend persoon wel verzinnen, maar blijkbaar voelt de organisatie de hete adem van z’n publiek zo erg, dat het de kritiek voor wil zijn met een uitgebreide campagne bij regionale media en op tal van billboards op het terrein. Terwijl laten we eerlijk zijn: zo erg uit de pas loopt Appelpop nou óók weer niet. Met een bierprijs van 3,90 ben je hoogstens enkele tientallen centen extra kwijt voor een drankje vergeleken met andere events of zelfs op het terras (maar daar krijg je er geen Krezip bij).
Over die line-up gesproken: ook weer zoiets waar vaak de kritische weg wordt bewandeld. Die zou voorspelbaar zijn, met telkens dezelfde namen. Daar zit misschien een kern van waarheid in als het gaat om de grote publiekstrekkers: BLØF , Racoon en Kraantje Pappie stonden in recente edities vaker wel dan niet op Appelpop. Maar het is ook een luie uitspraak voor wie er niet dieper op ontdekking gaat.
Want het siert Appelpop nou juist zo dat ze niet alleen maar veilig boeken door uitsluitend gevestigde namen te halen. Het gratis festival dúrft kleur te bekennen: elk jaar is er weer een handvol smaakmakers, zoals nu het Oekraïnse GO_A, indie-supergroep Personal Trainer en de punkrockers van Hang Youth. Grote publiekstrekkers (en daarmee inkomstenbronnen vanuit de horeca) zijn dat niet direct, maar ze geven het festival wel een smoel en karakter. Dat zijn keuzes waar het festival respect en erkenning voor verdiend; het zou immers ook een willekeurige hitjes-dj neer kunnen zetten voor een fractie van de kosten.
Tiel
Dus waarom dan toch dat gemopper, of dat lacherig doen? Waarom kan de festivalbezoeker niet gewoon uitgesproken trots en enthousiast zijn over Appelpop?
Misschien is het de Tielse mentaliteit. Het mantra ‘Tiel is nie viel’ wordt al decennia herhaald: ook jonge bewoners nemen het klakkeloos over van hun cynische voorgangers. Blijkbaar voelt een deel van de bevolking zich bezwaard om voor de eigen stad en cultuur uit te komen, en vervallen in plaats daarvan in dergelijke spottendheden.
Zonde, want het is een totaal onnodige mindset voor een bijzonder sympathieke middelgrote stad met veel historie, karakteristieke architectuur, een bijzonder compleet binnencentrum met tal van winkels, horeca en terrassen – en (met naast Appelpop ook nog het Fruitcorso) ook nog eens twee evenementen met nationale aantrekkingskracht. Niets mis met wat bescheidenheid natuurlijk, maar je zou toch best objectief kunnen beargumenteren dat het een plek is die veel dingen goed voor elkaar heeft en waar men trots op mag zijn om deel van uit te maken.
Cruciale functie
En dat geldt in het bijzonder voor Appelpop. Het festival vervult namelijk een belangrijke rol in het nationale landschap. Door het gratis aspect heeft Appelpop een poortwachtersfunctie, waarbij veel mensen via het evenement voor het eerst in aanraking komen met nieuwe live muziek en popcultuur. Jongeren maken hier hun eerste stapjes, ontdekken op een laagdrempelige manier wat ze leuk vinden, ontwikkelen een identiteit en kopen zo ook een keer een kaartje voor Zwarte Cross of Pinkpop. Maar ook oudere mensen zien voor het eerst een act als ELEPHANT of The Dirty Daddies op Appelpop. Die aanwas van nieuw publiek is voor de hele keten van de muziekindustrie een levensader.
De afgelopen jaren experimenteerde en investeerde Appelpop veel. Zo kwam het tweede podium in een tent, werden allerlei area’s en feestconcepten toegevoegd voor wie zin heeft in een potje vermaak naast de live acts en ging het festival relatief vroeg over van een muntensysteem naar pin-only. Ook op sponsoringvlak (goed voor de helft van de begroting) werden slagen gemaakt van uitsluitend grote schreeuwerige logo’s naar meer creatieve oplossingen, zoals de biertray in de vorm van een vrachtwagen ter promotie van een lokaal transportbedrijf.
Die lijn van innovaties werd in 2019 ingezet en al die vernieuwingen bij elkaar maken Appelpop deze 30e editie tot een geëvolueerd totaalfestival. Een evenement dat helemaal bij de tijd is en duidelijk herkent waar hun publiek behoefte aan heeft. En zo trekt het festival een prachtige balans aan mensen: zij die even de grootste act op een dag komen checken, doorgewinterde festivalgangers die zo veel mogelijk van de line-up proberen te zien, maar ook veel publiek dat gewoon in de avond lekker komt dansen en eten.
De alternatieve vriendengroepen met paars haar verenigen zich zo met kleine kinderen die komen meezingen met Nielson, tantes en ooms die Racoon wel willen zien en make-up heavy hockeymeisjes die bij de Desperados stage cocktails drinken. Het zorgt voor een bonte mix van verschillende type festivalbezoekers die op een of andere manier goed werkt en op een gemoedelijke manier met elkaar omgaat. Dat is bijzonder in een uiterst verplinterd festivallandschap en een bij tijden gepolariseerde maatschappij.
Koesteren
Dat het geheel ook nog eens door uitsluitend vrijwilligers wordt gerund (zelfs het bestuur krijgt niet betaald en moet vakantiedagen opnemen om het in goede banen te leiden), getuigt van een enorme intrinsieke motivatie waar niets dan respect de reactie op zou moeten zijn.
Vandaar dit afsluitende voorstel: laten we de publieke opinie rondom Appelpop samen veranderen en het de positiviteit en support geven die het verdient. En met z’n allen te concluderen dat het een prachtig en uniek festival is, in de absolute top van de Nederlandse evenementenindustrie. Een event, bovenal, om te koesteren.
Appelpop 2023
